ورق‌های فلزی با اندازه‌ها و ابعاد متعدد، به انواع مختلف در بازار عرضه می‌شوند و هرکدام از آنها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. به عنوان مثال، ورق گالوانیزه، ورق روغنی، ورق آجدار و ورق رنگی از یکدیگر با تفاوت‌های چشمگیری برخوردارند. در این مقاله، نقد و مقایسه‌ای بر انواع ورق‌های فولادی ارائه می‌شود. با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را در این زمینه کسب کنید.
ورق فولادی چیست و چه انواعی دارد؟
ورق فولادی، یکی از محصولات فلزی بسیار کاربردی است که با اشکال متنوع به بازار عرضه می‌شود. این ورق‌ها به دو صورت اصلی، یعنی رول و شیت در دسترس قرار دارند و نقش اساسی در تولید انواع محصولات فولادی و ورق‌های فلزی ایفا می‌کنند.
مهم است بدانید که تمام ورق‌های فولادی از آلیاژهایی ساخته شده‌اند که دو عنصر اصلی آنها، کربن و چدن هستند.
تشخیص ورق فولادی بر اساس روش تولید به دو دسته نورد گرم و نورد سرد تقسیم می‌شود؛ محصولات نورد گرم و نورد سرد از نظر ضخامت، ابعاد و کاربردهای نهایی با یکدیگر تفاوت‌های حیاتی دارند. در این مقاله به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت.
مقایسه انواع ورق‌های مختلف فولادی
ورق‌های متنوعی با استفاده از جنس اصلی فولاد تولید و به دست مشتریان عرضه می‌شوند. اگر بخواهیم تمام ورق‌های فولادی موجود در بازار را مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم، به مقالات متعددی برای این موضوع نیاز داریم. هدف ما در اینجا، ابتدا آشنایی با دو نمونه ورق پایه، یعنی ورق‌های گرم و روغنی است، سپس به بررسی تفاوت‌های بین سایر ورق‌ها خواهیم پرداخت.
ورق سیاه: تولید و کاربرد
ورق سیاه با استفاده از روش نورد گرم و با اعمال حرارت بسیار زیاد تولید می‌شود. این نوع ورق، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در بازار دارد. از آنجایی که در فرآیند تولید ورق سیاه، حرارت و دود زیادی به ورق اعمال می‌شود، رنگ مات بر روی سطح ورق باقی می‌ماند و به همین دلیل این نوع ورق با نام “سیاه” شناخته می‌شود.
ویژگی‌های فنی ورق سیاه: ورق سیاه با ضخامت‌های متنوع به بازار عرضه می‌شود و طول وی نیز به دلیل عرضه به صورت رولی، بسیار متفاوت است.
کاربرد ورق سیاه:
ورق سیاه با استانداردها و ابعاد گوناگونی تولید و به بازار عرضه می‌شود؛ هر مدل از این ورق، در قسمت‌های مختلف صنعت کاربرد دارد. برای مثال، در ساخت تانکرها یا سیلندرهای ماشین‌ها از این ورق استفاده می‌شود و همچنین در صنایع پتروشیمی نیز به کار می‌رود.
یکی از بهترین تولیدکنندگان ورق سیاه را میتوان کارخانه فولاد مبارکه اصفهان نام برد.برای اطلاع از محصولات + معرفی این کارخانه بزرگ به صفحه مرتبط این تولیدکننده مراجعه نمایید.
مقایسه ورق سیاه با ورق‌های دیگر:
حال که ویژگی‌های اصلی این ورق را بررسی کردیم، مقایسه‌اش با سایر انواع ورق‌ها به نسبت ساده‌تر می‌شود.
ورق سیاه از نظر ظاهر با ورق‌های روغنی یا دیگر ورق‌های فلزی مانند گالوانیزه، آجدار و رنگی متفاوت است. برخی از کاربردهای ورق گالوانیزه در تولید لوله، پروفیل و قوطی گالوانیزه است درحالی که ورق سیاه به‌طور معمول در ساخت ابزارآلات، تولید قطعات کلیدی خودرو و تخزین مخازن سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از دیدگاه دیگر، تفاوت بین ورق سیاه و ورق روغنی از نظر کاربرد به چشم می‌خورد. به عنوان مثال، ورق سیاه به دلیل ویژگی‌های استحکام و مقاومت، در صنایع سنگین به‌کار می‌رود، در حالی‌که ورق روغنی یا ورق‌های رنگی در تولید لوازم خانگی فلزی یا تزئینات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ورق گالوانیزه: خصوصیات و مقایسه با ورق‌های دیگر
ورق گالوانیزه از ورق سیاه یا ورق سرد تولید می‌شود و ویژگی برجسته آن، مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است. این نوع ورق در یک فرآیند خاص به نام “روی‌اندود” یا “گالوانیزه” تولید می‌شود و لایه‌ی روی آن از فولاد و آهن در برابر اکسید آهن حفاظت می‌کند.
مقایسه ورق گالوانیزه با ورق‌های دیگر:
تفاوت اصلی ورق گالوانیزه با ورق‌های نورد سرد و گرم در این است که ورق‌های گالوانیزه به عنوان محصولات ثانویه محسوب می‌شوند، درحالی‌که ورق‌های سرد و گرم محصولات اصلی هستند. به عبارت دیگر، بسیاری از ورق‌های فولادی در بازار، از جمله ورق رنگی، ورق آجدار و ورق گالوانیزه از ورق‌های سرد یا گرم ساخته می‌شوند.
ورق گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر اکسید آهن، برای استفاده در مناطق با رطوبت بالا طراحی شده است. ویژگی‌های فنی این ورق نیز با سایر ورق‌های فولادی تفاوت‌های معناداری دارد. ضخامت ورق گالوانیزه از 6 تا 18 میلی‌متر متغیر است که این موضوع با ورق روغنی که ضخامتی از 0.5 تا 3 میلی‌متر دارد، مقایسه می‌شود.
همچنین، طول ورق گالوانیزه در بازه 2 تا 6 متر است و وزن نسبتاً بالاتری نسبت به برخی از ورق‌های فلزی دارد؛ وزن تقریبی این ورق‌ها بین 8 تا 30 کیلوگرم متغیر است.
هر یک از این ورق‌های فولادی، در شرایط و موارد مختلفی به کار می‌روند. به همین دلیل، خریداران نیاز به یک راهنمای جامع و دقیق دارند تا بتوانند انواع ورق‌های فولادی را با دقت شناسایی کرده و تفاوت‌های آنها را درک نمایند.
آشنایی با انواع ورق‌های فولادی به آنان کمک می‌کند تا خرید خود را بهبود بخشند و به نوعی از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند. این شناخت به آنها امکان می‌دهد تا با مطالعه و درک ویژگی‌ها و کاربردهای مختلف ورق‌ها، تصمیمات بهتری در خرید خود اتخاذ کنند و به بهره‌وری بیشتری دست یابند.
ورق روغنی: زیبا و کارآمد
ورق روغنی از نورد گرم تولید می‌شود و دارای یک فرآیند ساخت منحصر به فرد است؛ پس از تولید، به روغن‌کاری می‌پردازد و به همین دلیل به نام «ورق روغنی» شناخته می‌شود.
این ورق‌ها با ظاهری برّاق و زیبا شناخته می‌شوند و به همین دلیل در ساخت وسایل خانگی، مبلمان و میزهای اداری کاربرد فراوانی دارند.
ویژگی‌های فنی ورق روغنی:
ورق روغنی با شکل‌ها، ابعاد و سایزهای متفاوت به بازار عرضه می‌شود؛ اما نسبت به ورق نورد گرم، ضخامت کمتری دارد و امکان شکل‌دهی و خم‌کردن آن بسیار زیاد است.
مهم است به یاد داشت که این ورق‌ها، بسته به روش روغن‌کاری (پاشش مستقیم و پاشش مداربسته)، قابلیت‌ها و ویژگی‌های متفاوتی خواهند داشت.
کاربرد ورق روغنی:
با توجه به ظاهر شفاف و زیبای ورق روغنی، کاربردهای غیر صنعتی این محصول بسیار گسترده است. از این ورق در ساخت وسایل فلزی اداری یا خانگی، قفسه‌های فلزی، ماشین لباس‌شویی، و یخچال استفاده می‌شود.
مقایسه ورق روغنی با ورق‌های دیگر: ویژگی‌های ظاهری و فنی ورق روغنی، آن را از سایر ورق‌ها متمایز می‌کند. از هیچ ورق دیگری نمی‌تواند جایگزین شود، به خصوص ورق سیاه که ظاهری زبر دارد و برای ساخت وسایل فلزی اداری و خانگی مناسب نیست.
همچنین، ورق روغنی تنها ورق فلزی است که پس از تولید با روش روغن‌کاری، به روغن آغشته می‌شود؛ این موضوع باعث تفاوت این ورق با سایر ورق‌های فولادی می‌شود.
ورق استیل: آلیاژی با تفاوت‌های متمایز
استیل به عنوان یک آلیاژ فولادی، به دلیل ترکیب منحصر به فرد عناصر تشکیل‌دهنده‌اش، از سایر ورق‌های فولادی با تفاوت‌های قابل توجهی برخوردار است. عنصر اصلی که ویژگی‌های آلیاژ ورق استیل را تعیین می‌کند، کربن است. اگر در آلیاژ کمتر از 2 درصد از کل آلیاژ کربن وجود داشته باشد، ما با ورق استیل سر و کار داریم.
مقایسه ورق استیل با ورق‌های دیگر:
با توجه به مقدمات، اولین و مهمترین تفاوت استیل با ورق‌های فولادی دیگر، در مشخصات فنی آن نهفته است. استیل به عنوان یک آلیاژ کم‌کربن شناخته می‌شود؛ به عبارت دیگر، درصد کربن در استیل بسیار کمتر از ورق‌های روغنی یا سیاه است.
کاربردهای ورق استیل نیز با سایر ورق‌های فولادی متفاوت است؛ به عنوان مثال، از ورق استیل در ساخت انواع میخ، پرچ، لوله‌های درزدار و تیرآهن استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که بسیاری از ورق‌های استیل به عنوان مصالح ساختمانی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
