آشنایی با روش‌های انعطاف دادن به آلومینیوم به منظور تغییر در ساختار و ظاهر آن، در بسیاری از پروژه‌ها قابل استفاده است و این امکان را به افراد می‌دهد که آلومینیوم را به شکل‌ها و فرم‌های مختلف تبدیل کنند. روش‌های خم کردن آلومینیوم با توجه به نیازها و کاربردهای مختلف، به صورت گسترده در صنعت و ساخت و سازها مورد استفاده قرار می‌گیرند. دو روش استاندارد برای خم کردن آلومینیوم وجود دارد که هرکدام مزایا و کاربردهای خود را دارند.
یکی از روش‌های پرکاربرد برای خم کردن ورق‌های بزرگ آلومینیوم، استفاده از دستگاه ترمز خمش یا همان دستگاه خمش فلزات است. این دستگاه با قابلیت اعمال فشار و نیروی خمش به صورت دقیق، ورق‌های آلومینیوم را به شکل مورد نظر خم می‌کند. این روش به ویژه برای پروژه‌هایی که نیاز به خم کردن ورق‌های بزرگ و با ضخامت زیاد دارند، موثر است.
گزینه دیگری که در خم کردن آلومینیوم مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از روش دستی است. این روش معمولاً برای ورق‌های کوچک یا نازک مناسب است و افراد با استفاده از ابزارهای دستی و قالب‌های خاص، قادرند ورق‌های آلومینیوم را به شکل‌های مختلف خم کنند. این روش به عنوان یک گزینه اقتصادی و سریع برای پروژه‌های کوچک معمولاً در نظر گرفته می‌شود.
همچنین، برای داشتن یک خم‌کاری دقیق و تمیز بر روی قطعات کوچک یا با شکل‌های نامنظم، می‌توان از دستگاه پرس خمش استفاده کرد. این دستگاه با اعمال فشار به نقاط مشخص بر روی ورق آلومینیوم، امکان خم کردن دقیق و با کیفیت را فراهم می‌کند.
در ادامه از شما دعوت می‌شود که با ما همراه شوید تا در مسیری از آموزش و اطلاعات، با روش‌های مختلف خم کردن آلومینیوم آشنا شوید و از این امکانات برای پروژه‌های خود بهترین بهره را ببرید.
روش ابتدایی: بهره‌گیری از تجهیزات ترمز خم
آشنایی با دستگاه ترمز خم
در کل، ترمز خم یا دستگاه خمش فلزات، یک وسیله فنی تخصصی است که برای انجام عمل خمش با دقت بسیار بالا بر روی فلزات سبک به کار می‌رود؛ به عنوان مثال، ورق‌های آلومینیومی مورد استفاده در درب‌ها، پنجره‌ها و سقف‌ها. این دستگاه از دو سکوی بلند و باریک تشکیل شده است که یکی از آنها ثابت است و دیگری آزادانه حرکت و چرخش می‌کند.
با ورود ورق بین این دو سکو و با حرکت یک جفت دسته به سمت بالا، سکوی متحرک به سمت فوقانی حرکت کرده و ورق در زوایا و شیب‌های مختلف نسبت به سکوی ثابت خم می‌شود. این دستگاه ابعاد کوچکی دارد و به راحتی بر روی یک میز قابل استفاده است.
ترمز خم بیشتر برای شکل‌دهی و خم کردن ورق‌های مسطح، مربعی و یا نورسنج مناسب است. اما ورق‌های با ضخامت بالاتر نیازمند استفاده از دستگاه‌های پرس و مشعل برای خم شدن هستند.
برای انجام مراحل خم کاری، حضور یک کارگر فلزکار حرفه‌ای و ماهر در این حرفه ضروری است.
آماده‌سازی ورق در دستگاه
ابتدا ورق موردنظر برای خم‌کاری را در زیر گیره قابل حرکت دستگاه قرار دهید. با چرخاندن میله گیره از پشت قاب دستگاه، ورق را در جهت موردنظر برای انجام خمش بکشید. سپس میله گیره را به‌طور متقاطع بر روی ورق قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که میله به‌صورت محکم در داخل قاب ترمز قرار گرفته است.
قرارگیری میله به عنوان نگهدارنده اهمیت زیادی دارد تا جلوگیری از حرکت غیرمطلوب ورق در حین ایجاد خمش.
پس از قرارگیری گیره در مکان مناسب، دو سکو که قاب ترمز را تشکیل می‌دهند باید موازی با یکدیگر قرار گیرند و کمی همپوشانی داشته باشند.
توجه: در برخی موارد، احتمالاً نیاز خواهید داشت ارتفاع گیره را به‌صورت دستی تغییر دهید. این عمل را می‌توانید با کشیدن زاویه در یکی از اطراف دستگاه ترمز و با بالا و پایین آوردن میله انجام دهید.
تنظیم محل خم
در صورت نیاز به تنظیم محل خمش داخل دستگاه، ورق را به داخل دستگاه خمش حرکت دهید تا نقطه یا خط خمش با لبه داخلی نوار گیره (طرف رو به شما) همتا شود.
برای اطمینان از انجام عمل خمش به نحو دقیق و موثر، حیاتی است که ورق را با دقت بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که لبه خارجی به‌طور موازی با لبه نوار گیره قرار دارد.
تثبیت ورق
با استفاده از یک گیره در فاصله یکسان از دو سر گیره، ورق را به‌صورت استوار و محکم قرار دهید. برای این منظور، لازم نیست گیره‌ها به‌طور مستقیم بر روی ورق قرار گیرند؛ بلکه تنها برای تثبیت ورق بر روی صفحه چرخان دستگاه ترمز استفاده می‌شوند.
در برخی از مدل‌های دستگاه ترمز خمش، گیره‌های داخلی برای تثبیت ورق وجود دارند که می‌توان با کشیدن یک یا چند دسته از آنها بهره‌مند شد.
بخش کف دستگاه ترمز، بخشی است که با چرخش به سمت بالا هنگام بالا آوردن دسته‌ها، ورق را به شکل خم می‌آورد.
اجرای خم‌کاری و بالا بردن دسته‌های کفی
ورق‌های آلومینیوم به خاطر نرمی خاص خود، خم‌کاری بر روی آنها نیاز به نیروی زیادی ندارد. با بالا آوردن دسته‌های کفی به‌آرامی، صفحه نیز بالا می‌رود و ورق به‌طور دقیق در لبه نوار گیره از نقطه مشخص شده خم می‌شود. ادامه دادن بالا بردن دسته‌ها تا زمانی که ورق به شکل دلخواه شما برسد، الزامی ندارد.
اگر دستگاه ترمز شما دارای نوار توقف است، بهتر است آن را در شعاع خمشی موردنظر تنظیم کنید. این کار باعث می‌شود که دستگاه به‌طور خودکار حرکت صفحه را در لحظه‌ای که ورق به زاویه موردنظر برسد، متوقف کند.
پس از انجام عمل خم، حواستان باشد که قبل از خارج کردن ورق از داخل دستگاه، میله گیره‌ها را باز کنید یا بالا بردهید.
پیشنهاد سایت : روش‌های مختلف برای افزایش مقاومت تیرهای فولادی
روش دوم: ایجاد شکل در قطعات کوچک با استفاده از دستگاه پرس Arbor
آشنایی با دستگاه پرس Arbor
دستگاه پرس Arbor با استفاده از نیروی دست برای ایجاد شکل و فرم در قطعات کوچک از فلز و مواد مشابه استفاده می‌کند. این دستگاه از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
۱. صفحه میز یا سطح صاف: مکانی که مواد و قطعات بر روی آن قرار می‌گیرند.
۲. سندان: بازویی که وظیفه ورود نیرو و اعمال فشار به مواد را بر عهده دارد.
۳. اهرم دستی: برای حرکت سندان به سمت بالا و پایین از این اهرم استفاده می‌شود.
این دستگاه با ابعاد کوچک خود به راحتی در هر مکانی قابل استفاده است، و با استفاده از نیروی دست، به شکل‌دهی و تغییر شکل در مواد موردنظر می‌پردازد.
تنظیم شعاع خم
با استفاده از ابزار زاویه‌یاب، که دارای دو پایه کوتاه و متحرک مستقل از یکدیگر است، می‌توانید به سادگی شعاع خم شدن ورق خود را تنظیم کنید.
در این ابزار، روی پایه‌های آن یک سری علامت‌گذاری قرار دارد که به شما این امکان را می‌دهد تا با توجه به پایه مخالف، زوایای متفاوتی را نشان دهید. برای استفاده از این ابزار، پایه‌های آن را در موقعیتی قرار دهید که با زاویه مورد نیاز شما هماهنگ باشد.
ابزار زاویه‌یاب دستی را می‌توانید از فروشگاه‌های مرتبط با صنعت ساخت‌وساز تهیه کنید. همچنین، زاویه‌یاب‌های دیجیتالی نیز در بازار موجود هستند که به شما امکان تعیین دقیق‌تر زاویه را می‌دهند. اگر هزینه آنها برای شما مهم نیست و پروژه شما به دقت بیشتری نیاز دارد، می‌توانید از این ابزارهای دیجیتال استفاده کنید.
میزان شعاع خمش مورد نظر به نوع پروژه شما بستگی دارد و بر اساس این نوع تنظیم می‌شود.
استفاده از تخته چوب ضخیم
پس از تعیین مقدار شعاع خم مورد نیاز برای پروژه‌تان، زاویه مربوط را بر روی لبه عمودی یک تخته چوب ضخیم علامت‌گذاری کنید. سپس با استفاده از اره رومیزی، قسمت‌های اضافه تخته چوب را در داخل بخشی که علامت‌گذاری کرده‌اید، ببرید. در نهایت، یک تخته چوب با شکل V در مرکز حاصل خواهید کرد که از آن برای ایجاد شکل و خم مطلوب در ورق استفاده می‌کنید.
تخته چوب با شکل V به شما این امکان را می‌دهد که با استفاده از زاویه از پیش تعیین شده، ورق خود را به‌سرعت و به‌آسانی در شعاع مورد نظر خم کنید. این روش با استفاده از یک تخته چوب با ابعاد 2*4 یا 4*4 واقعاً عملی و موثر خواهد بود.
تعیین مکان خم با استفاده از رسم خط
با بهره‌گیری از یک نشانگر رنگی، ماژیک یا حتی رنگ و همراه با یک خط‌کش، یک لبه از ورق را که می‌خواهید در آنجا خم شود، به شکل تراز درآورید و یک خط پررنگ و واضح رسم کنید.
اگر خط‌کش در دسترس نباشد، می‌توانید از ابزارهای دیگر مثل یک تخته چوب، کتاب یا هر شیء صاف دیگری استفاده کنید.
توجه: سعی کنید خط خم را تا لبه‌های بیرونی ورق و در سمت مقابل برای داشتن دید بهتر در زمان انجام خم‌کاری، به‌صورت دقیق و واضح رسم کنید.
اتصال یک لوله فولادی به ورق
لوله فولادی را به‌طور متناسب با خط خمی که روی سطح ورق رسم کرده‌اید، تراز کنید. در هنگامی که مکان قرارگیری مشخص شد، از نوار چسب استفاده کرده و لوله را به‌صورت محکم بر روی ورق چسبانید. این لوله به شما امکان می‌دهد به‌راحتی و با دقت ورق را از اطراف محل مشخص‌شده خم کنید.
توجه داشته باشید که لوله‌ای که انتخاب می‌کنید، باید دو برابر قطر مطلوب شعاع خم باشد، که این یک قاعده عمومی است. به‌عنوان‌مثال، برای ایجاد یک خم به قطر 1.3 سانتی‌متر، باید از یک لوله با قطر 2.5 سانتی‌متر استفاده کنید.
لوله فولادی را می‌توانید از کارگاه‌های ساختمانی یا مکان‌های فروش و خرید فلزات بازیافتی تهیه کنید.
استفاده از لوله یا میله فولادی به‌منظور تحمل فشار و نیروی واردشده از دستگاه پرس، امری حیاتی و ضروری است.
قرار دادن ورق در دستگاه پرس
ابتدا، قطعه چوبی که قبلاً برش داده‌اید را بر روی سطح صاف دستگاه پرس قرار دهید. سپس ورق آلومینیومی که به آن لوله فولادی چسبانده شده است، را روی آن قرار دهید. تلاش کنید لوله فولادی و قسمت سندان یا چکش پرس در یک خط باشند و نقطه پائینی شکاف را در یک راستا قرار دهید. وقتی از تراز بودن آنها اطمینان حاصل کردید، قطعه شما برای خم شدن آماده است.
توجه: اگر ورق شما به درستی در داخل پرس قرار نگیرد، ممکن است در نهایت یک خم ناهموار و ناصحیح به دست آورید.
فشردن اهرم و اعمال نیرو
اهرم کنار دستگاه را به سمت پایین بکشید تا سندان به پایین بیاید و آلومینیوم را خم کند. با کشیدن اهرم به پایین، سندان فشار را به لوله فولادی و قسمت V شکل قطعه چوبی اعمال می‌کند، و فرآیند خم‌کاری به درستی انجام می‌شود. پس از اتمام کار، قطعه موردنظر را خارج کنید و خطوط خم شدن را پاک کنید.
میزان نیرو و فشار وارد بر اهرم، به ضخامت قطعه بستگی دارد و در برخی موارد لازم است با دست کمکی نیرو را اعمال کنید.
فراموش نکنید در پایان کار، از ابزار زاویه‌یاب برای بررسی دقیق زاویه موردنظرتان استفاده کنید.
روش سوم: خم‌کاری با استفاده از دست
ترسیم خط خم
ابتدا، با استفاده از یک خط‌کش، نشانگر رنگی یا ماژیک، خط خم موردنظر را در قسمتی از قطعه که می‌خواهید در آنجا خم شود رسم کنید. اطمینان حاصل کنید که خط خم به نحوی رسم شود که از یک لبه به لبه دیگر برسد یا حداقل به اندازه‌ای طولانی باشد که به راحتی قابل مشاهده باشد.
در صورت اشتباه در ترسیم خط خم، می‌توانید آن را پاک کرده و مجدداً یک خط خم بی‌نقص را بکشید.
نکته: هنگام ترسیم چندین خط خم، حتماً از خط‌کش برای تعیین فاصله مناسب بین هر خط خم استفاده کنید.
قرار دادن ورق بر روی سطح کار
ورق مورد نظر خود را با ابعاد استاندارد و متناسب با ورق بر روی لبه سطح کار قرار دهید. سطح کار باید به اندازه کافی مستحکم و محکم باشد تا به راحتی قطعه را نگه دارد. ورق را به گونه‌ای قرار دهید که قسمتی که می‌خواهد خم شود از لبه سطح کار بیرون بیاید.
در انتخاب سطح کار مناسب، حواشی مهمی وجود دارد؛ باید اطمینان حاصل شود که اصطکاک فلزات با سطوح چوبی یا نرم سطح کار منجر به خدشه و آسیب نشود.
استفاده از چوب
یک تکه چوب با سطح مقطع مربع را به گونه‌ای در پشت خط خم قرار دهید که یک فاصله کوچک از فضای بین خط خم و فلز موردنظر قابل مشاهده باشد و لبه چوب به طور کامل با خط خم از یک سو به سو تراز شده و در یک خط باشد.
برای محکم کردن و ثابت نگه داشتن ورق در حین شکل دادن و خم کردن، استفاده از چوب با ضخامت و وزن مناسب از اصول حائز اهمیت است.
استفاده از گیره
چوب را با استفاده از گیره به دقت بر روی ورق قرار دهید. گیره‌ها را به سمت بالا بکشید، به‌گونه‌ای که قسمت پایینی آن بر روی چوب و چکش یا سندان در قسمت زیری سطح کار قرار بگیرد. پس از قرار گیری صحیح گیره‌ها، با چرخاندن دسته‌های پیچ به جهت عقربه‌های ساعت، آنها را به‌صورت محکم فشار دهید.
با تکان دادن گیره‌ها اطمینان حاصل کنید که آنها به‌صورت محکم بر روی سطح کار قرار گرفته‌اند تا در حین کار مشکلی پیش نیاید.
خم کردن ورق
قسمتی از فلز که روی سطح کار شما قرار دارد را با دست بردارید و به‌آرامی به سمت بالا و اطراف لبه چوب خم کنید. میزان نیرو و فشار واردشده به ورق، به شکل و ضخامت آن بستگی دارد؛ اما در بسیاری از موارد، ورق‌های نازک به‌راحتی با دست قابل خم شدن هستند. هنگامی‌که مقدار خم موردنظر به ورق اعمال شد، می‌توانید گیره‌ها را شل کنید و قطعه چوب را بردارید تا ورق آزاد شود.
به‌منظور ایمنی و حفاظت از دست‌ها، مخصوصاً در مواجهه با لبه‌های تیز و نازک ورق‌ها، استفاده از دستکش کار توصیه می‌شود.
در جهت ایجاد خمیدگی بیشتر، می‌توانید ضربات آرام با یک چکش پلاستیکی در قسمت خم شده وارد کنید.
این روش، برای ایجاد خم با درجه 90 درجه به‌عنوان گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود. اگر زاویه خم شما بیشتر است، می‌توانید با وارد کردن فشار ثابت و دقیق، این کار را انجام دهید.
پیشنهاد سایت : فولاد نرم چیست ؟ + کاربردها
