وقتی اروپایی‌ها در اوایل قرن هفدهم میلادی از آهن یا فولاد گالوانیزه استفاده کردند، احتمالاً هیچ کسی فکر نمی‌کرد که فرایند گالوانیزه کردن به این میزان از محبوبیت و کاربرد برخوردارند . به انواع محصولات آهنی گالوانیزه مانند ورق و لوله در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی وسیعی استفاده شود. اکنون، در این مقاله از وب سایت آهن آنلاین، به بررسی عمیق‌تری از گالوانیزه کردن، فرایند گالوانیزاسیون و انواع روش‌های آن می‌پردازیم. ما در ادامه به ارائه اطلاعات جامع و کاربردی پیرامون این موضوع می‌پردازیم. با فرا آهن زنده رود همراه باشید.
گالوانیزه یا گالوانیزه کردن (Galvanization)، یک فرآیند است که در آن، آهن یا فولاد با یک لایه ورقه از فلز “روی” (Zn) پوشش داده می‌شود. این لایه پوششی عملکرد محافظتی دارد و از آهن در برابر خوردگی، زنگ زدگی، رطوبت و سایر آسیب‌ها محافظت می‌کند. خوردگی یک چالش مهم در محصولات آهنی است و اگر رخ دهد، ممکن است خسارات جدی به پروژه وارد شود. ویژگی‌های فولاد زنگ‌نزن شامل مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و پوسته‌زدگی است.
گالوانیزه یک روش پوششی است که از فلز زمینه خود به عنوان یک لایه محافظ استفاده می‌کند، تا مقاومت فلز زیرین در برابر آسیب‌های محیطی را افزایش دهد. این فرآیند موثر در جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی فلزات، به خصوص آهن و فولاد است.
انواع روش های گالوانیزه
گالوانیزه گرم: در این روش، فلز روی به صورت مذاب روی سطح فولاد گرم می‌شود. این فرآیند از طریق غوطه‌وری قطعه فولاد در حمام روی انجام می‌شود.
گالوانیزه سرد: در این روش، فلز روی به صورت الکترولیتی به سطح فولاد الصاق می‌شود. این فرآیند عمدتاً برای ورق‌ها و نازل‌های فلزی استفاده می‌شود.
پیش گالوانیزه: در این روش، ورق فولادی ابتدا با لایه‌ی نازکی از روی پوشش داده می‌شود و سپس از آن گذشته و شکل نهایی به آن داده می‌شود.
هر یک از این روش‌ها، با توجه به نیازها و شرایط مختلف، در صنایع مختلف به کار می‌رود.
آیا استیل 316 و استیل 304میشناسید؟
استیل 316 و 304 دو نوع از استیل‌های ضدزنگ محبوب در صنعت فلزات هستند که از آنها برای ساخت انواع قطعات و سازه‌هایی که نیاز به مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و حفاظت در برابر شرایط محیطی مختلف دارند، استفاده می‌شود. استیل 304 یک نوع استیل ضدزنگ است که از جنس آهن، کربن، و کروم تشکیل شده است. این نوع استیل، مقاومت مناسبی در برابر زنگ‌زدگی دارد و برای کاربردهایی که در معرض تغییرات دما و محیط هستند، مناسب است. به طور مقابل، استیل 316 دارای مقدار بیشتری از عنصر مولیبدن است که باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی و شرایط محیطی شدیدتر می‌شود. بنابراین، استیل 316 برای کاربردهایی که در معرض اسیدها یا شرایط کاری سخت قرار می‌گیرند، مناسب‌تر است.
آیا تفاوت گالوانیزه سرد و گرم را می‌دانید؟
در فرآیند گالوانیزه گرم، با قرار دادن ورق سیاه در حمام روی مذاب، ورق‌های گالوانیزه گرم ایجاد می‌شوند. دمای این حمام‌های روی معمولاً بین 400 تا 500 درجه سانتی‌گراد است. این فرآیند به عنوان گالوانیزه گرم به دلیل استفاده از دماهای بالا به انجام می‌رسد و ویژگی‌های مطلوبی از جمله لایه‌ی ضخیم تر و مقاومت بیشتر در مقابل خوردگی را به ورق اضافه می‌کند.
ورق‌های گالوانیزه گرم به دلیل تولید آنها در دمای بالا، دارای سطح ظاهری مات و رنگی تیره هستند. ضخامت این ورق‌ها نقش مهمی در کیفیت و مقاومت آنها دارد، که تاثیر مستقیمی بر قیمت آنها دارد. این ویژگی‌ها می‌توانند تعیین‌کننده باشند، خصوصاً در بخش‌هایی که ظاهر اهمیت زیادی ندارد.
نکاتی که باید در نظر گرفته شود:
- دما: گالوانیزه گرم در دمای بالا (معمولاً بین 400 تا 500 درجه سانتی‌گراد) انجام می‌شود، در حالی که گالوانیزه سرد در دمای محیط انجام می‌گیرد.
- ظاهر و رنگ: ورق‌های گالوانیزه گرم دارای سطح مات و رنگی تیره هستند، در حالی که گالوانیزه سرد با استفاده از اسپری حاوی روی پوشیده می‌شود و معمولاً رنگی روشن‌تر دارد.
- کیفیت و قیمت: ضخامت محصولات گالوانیزه بر کیفیت و مقاومت آن تأثیر می‌گذارد. ورق‌های گالوانیزه گرم با ضخامت بیشتر معمولاً کیفیت بالاتری دارند و به تبع آن قیمت بیشتری دارند.
- روش پوشش دهی: در گالوانیزه سرد، از اسپری و روش‌های دیگر برای پوشش
- دادن فلزات با روی استفاده می‌شود، در حالی که در گالوانیزه گرم، ورق‌ها در حمام روی مذاب قرار می‌گیرند.
- روی در محتوا: گالوانیزه سرد ممکن است حاوی مقدار بیشتری روی در محتوا باشد نسبت به گالوانیزه گرم.
این تفاوت‌ها باعث می‌شود هر کدام از این روش‌ها برای کاربردهای خاص خود مناسب باشند.
کاربرد گالوانیزه
- مقاومت: مقاومت ورق‌های گالوانیزه سرد کمتر از گالوانیزه گرم است.
- شکل ظاهری: ورق‌های گالوانیزه سرد در مواردی که زیبایی مهم است (مانند خوردوسازی، قطعه‌سازی و پیچ و مهره) کاربرد بیشتری دارند.
- ضخامت: ضخامت گالوانیزه سرد نسبت به گالوانیزه گرم بیشتر است.
- سطح: ورقه های گالوانیزه سرد دارای سطح بسیار درخشان هستند اما گالوانیزه گرم سطح کدر وبی رنگی دارند.
آیا فواید گالوانیزاسیون را می‌دانید؟
علاوه بر افزایش مقاومت ورقه‌های فولادی در برابر زنگ زدگی و خوردگی، گالوانیزاسیون دارای فواید و مزایای دیگری است که برخی از آنها عبارتند از:
- هزینه آن از ضد زنگ پایین‌تر است.
- کاهش هزینه‌های ماندگاری در طول زمان.
- عمر و ماندگاری طولانی مدت.
- محافظت از نواحی کوچک فولاد در معرض آسیب.
- عملکرد قابل اعتماد.
- آماده‌سازی آن نیاز به وقت زیادی ندارد
چه در گالوانیزه سرد و چه در گالوانیزه گرم، قبل از شروع فرآیند اصلی، اقدامات زیر باید صورت بگیرد:
- سطح ورق باید از آلودگی، روغن و مواد دیگر کاملاً پاک شود.
در گالوانیزه کردن ورقه‌های فولادی، باید از اصول خاصی پیروی کرد این اصول شامل موارد زیر است:
هر گونه آثاری که برروی سطح فلز قرار دارد باید توسط یک برس آهنی به طور کامل از بین برود.
باید هیچ گونه رطوبتی در سطح ورق فولادی وجود نداشته باشد
- ASTM
- ISO 1461
- CAN/CSA G164
- AS/NZS 4680
به طور کلی مدت زمان استاندارد برای انجام فرآیند گالوانیزه (گالوانیزاسیون) روی یک ورقه فولادی)، بین 4 الی 5 دقیقه در نظر گرفته می‌شود. با این حال ممکن است برای مواد سنگین با اینرسی حرارتی بالا، این مدت زمان، کمی بیشتر شود پس حتما باید به این نکته دقت شود.
فرقی نمی‌کند که از روش گالوانیزه سرد یا گرم استفاده کنيد؛ برای ابکاری باید مراحل زیر را طی کنید:
ورق سیاه برش خرده به عنوان یکی از مواد اولیه مهم در صنایع فلزی شناخته می‌شود. این نوع ورق، معمولاً از فولاد‌های کربنی تولید می‌شود و دارای یک پوسته سیاه بدون تیغه است. ورق سیاه برش خرده عموماً به صورت ورق‌هایی با ضخامت‌های مختلف تهیه می‌شود که برای استفاده در فرآیندهای تولید مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله کاربردهای رایج این نوع ورق، ساخت قطعات و قطعات فلزی مختلف، صنایع ساختمانی، خودروسازی، و صنایع ماشین‌آلات است. ورق سیاه برش خرده به دلیل ویژگی‌های خود مانند قابلیت فرآیند و پذیری بالا، قابلیت شکل‌دهی و مقاومت مطلوب، انتخاب محبوبی برای بسیاری از کاربردهای صنعتی محسوب می‌شود.
چرخه تمیز کردن: تمیز کردن ورقه فولادی از هرگونه مواد زاید
شار: خیس کردن ورقه فولادی را یادتان نرود.
غوطه وری: گالوانیزه را در معرض فلز قرار بدید.
پرداخت نهایی را یادتان نرود.
مهم‌ترین مزایای استفاده از ورق گالوانیزه عبارت اند از:
هزینه عملیات گالوانیزه از سایر روش‌های جلوگیری خوردگی بهتر است.
هزینه تعمیر و نگه‌داری ورقه‌های گالوانیزه نسبت به سایر موارد مشابه کم تر است.
روش گالوانیزه با صرفه است.
طول عمر مفید ورق‌های فولادی به مدت ۳۰ سال افزایش می‌دهد.
زمان تولید آن نسبت به بقیه روش ها کوتاه تر است.
البته روش گالوانیزه کردن (Galvanization)ایراداتی هم دارد .
پیچیدگی های زیادی در روش جوشکاری وجود دارد.
گاز های موجود در آن بسیار سمی بوده است.
گالوانیزه سرد و گرم در کجا استفاده می‌شود؟
با توجه به مطالبی که درمورد گالوانیزه سرد و گرم گفتیم در این قسمت می‌توان به کاربرد های فوق العاده این دو گالوانیزه اشاره کرد.
از گالوانیزه سرد در زیبایی قطعه ها، ماشین سازی و از طرف دیگر از گالوانیزه گرم در ساختمان سازی های بزرگ با استفاده از ورق های کدر ومات توسط مهندسان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
