ساخت یک ساختمان یک فرآیند چند مرحله‌ای است که در آن بخش‌های مختلفی از ساختمان به ترتیب اجرا می‌شوند. این فرآیند شامل بتن‌ریزی و آرماتوربندی است که از مهم‌ترین مراحل ساختمان‌سازی محسوب می‌شود. در این فرآیند، ابتدا فرم‌دهی انجام می‌شود که شامل تهیه قالب‌ها و ساختارهای مخصوص برای بتن‌ریزی است. سپس بتن ریخته می‌شود و پس از آن، آرماتورها یا میلگردها در فونداسیون یا بخش‌های دیگر ساختمان قرار می‌گیرند.
آرماتوربندی یکی از مراحل بسیار حیاتی در ساختمان‌سازی است. این مرحله مستلزم قراردادن آرماتورها یا میلگردها در موقعیت‌های دقیق و به شکل صحیح در داخل بتن است. آرماتورها به عنوان ستونها، بارگیرها و سایر بخش‌های سازه استفاده می‌شوند و برای افزایش استحکام و پایداری ساختمان لازم است.
در این مقاله، به بررسی روش‌ها و نکات کلیدی آرماتوربندی پرداخته خواهد شد. این اطلاعات می‌تواند به مهندسان و کارگران ساختمانی کمک کند تا بهترین روش‌ها و استانداردهای آرماتوربندی را در پروژه‌های خود اجرا کنند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع، با ما همراه باشید و مطالب بعدی را دنبال کنید.
آرماتوربندی چیست؟
آرماتوربندی یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت و ساز ساختمان‌ها است که در آن میلگردها و سایر محصولات فولادی به یکدیگر متصل شده و اتصال آنها از طریق بست فلزی یا جوشکاری سرد صورت می‌پذیرد. این فرآیند به منظور ایجاد پیوند قوی و پایدار بین اجزای فولادی ساختمان انجام می‌شود و از اهمیت بسیاری برخوردار است.
ساختمان‌های مدرن اغلب از این اصول مهندسی پیروی می‌کنند. با اجرای آرماتوربندی به شکل صحیح و دقیق، ساختمان‌ها به دوام بیشتری دست می‌یابند و در برابر فشارها و نیروهای خارجی مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند. این عملیات از این جهت اهمیت دارد که تأمین ایمنی و استحکام ساختمان را تضمین می‌کند.
بنابراین، با توجه به اهمیت آرماتوربندی در ساختمان‌های مدرن، توجه به اجرای صحیح این فرآیند و رعایت استانداردهای مربوطه امری ضروری است. این موضوع باعث می‌شود که ساختمان‌ها در مقابل عوامل مختلف محیطی و زمانی مقاومت بیشتری از خود نشان دهند و ماندگاری و عمر مفید بیشتری داشته باشند.
در صنعت ساختمان‌سازی، بتن به عنوان یکی از جنبه‌های حیاتی تأمین استحکام و پایداری سازه‌ها شناخته می‌شود. این ماده، با خصوصیت‌های منحصر به فرد خود، می‌تواند به شکل‌های مختلفی به سازه‌ها استحکام ببخشد. در این فرآیند، میلگرد نیز به عنوان یکی از عناصر اساسی در ساختمان‌سازی نقش مهمی ایفا می‌کند. اضافه کردن میلگرد به بتن، سازه‌ها را در برابر نیروهای خارجی مانند فشار و کشش تقویت می‌کند و به آنها امکان می‌دهد تا استحکام کافی را داشته باشند.
اگر شما قصد دارید یک واحد مسکونی، تجاری یا حتی صنعتی بسازید، یا در زمینه مهندسی ساختمانی فعالیت دارید، باید اطلاعات کافی و دقیقی در مورد خرید و استفاده از میلگرد داشته باشید. انتخاب مناسب و استفاده صحیح از این عنصر، تضمین کننده‌ی استحکام و پایداری سازه‌ها است. برای دستیابی به نتایج بهینه، اهمیت دارد که از مواد با کیفیت و استاندارد استفاده شود و تمامی جنبه‌های فنی و اقتصادی در نظر گرفته شوند.
بنابراین، داشتن دانش و شناخت کامل از ویژگی‌ها و مشخصات میلگرد، امری بسیار ضروری است. این دانش به شما کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری برای پروژه‌های خود بگیرید و از جنبه‌های فنی و اقتصادی بهینه‌تری برخوردار شوید.
مراحل آرماتوربندی
در ادامه، به شرح مراحل مختلف آرماتوربندی می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم تا فرآیند آرماتوربندی را به‌طور کامل و دقیق درک کنید:
1. طراحی پروژه
2. خریداری میلگرد
در صورتی که شما برای پروژه‌های ساده‌ای مانند ساخت فونداسیون ساختمان‌های معمولی به دنبال مواد ساختمانی هستید، گزینه‌های مختلفی برای تهیه میلگردهای مورد نیاز وجود دارد. شما می‌توانید به راحتی این میلگردها را از مراکز تأمین مواد ساختمانی یا حتی انبارهای بهسازی منزل تهیه کنید. این میلگردها معمولاً به شکل‌ها و ابعاد استانداردی در دسترس هستند و برای پروژه‌های ساده به خوبی مناسب اند.
اما اگر پروژه‌هایی با پیچیدگی بیشتری را در دست دارید، ممکن است به میلگردهایی با اشکال و مشخصات خاص نیاز داشته باشید. در این صورت، شما می‌توانید با تأمین کنندگان خاص یا شرکت‌های تولید کننده میلگرد تماس بگیرید تا مطابق با نیازهای خود میلگردهای مورد نیاز را سفارش دهید. این شرکت‌ها معمولاً قادرند میلگردها را با ابعاد و ویژگی‌های خاصی که برای پروژه شما لازم است، تولید و تأمین کنند.
انواع میلگردهای مورد نیاز برای پروژه‌های پیچیده
میلگردهای خاموت، به عنوان یک نوع خاص از میلگردهای فرم‌داده شده، برای نگهداری آرماتورهای جانبی با یک پیکربندی خاص که به عنوان “قفس” شناخته می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع میلگردها یک چارچوب ایجاد می‌کنند که میله‌های بزرگ‌تر را درون خود نگه‌می‌دارند و می‌توانند به اشکال مختلفی از جمله دایره، مربع، مستطیل و یا حتی ترکیبی از اشکال پیچیده‌تر دیگر، تولید شوند.
میلگردهای انتظار، که معمولاً به شکل L یا حتی یک میلگرد مستقیم با خم‌شدگی نود درجه‌ای در یک انتها ظاهر می‌شوند، از جمله میلگردهای دیگری هستند که در ساختمان‌سازی به کار می‌روند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی‌های این نوع میلگردها، می‌توانید به مقالات جداگانه اختصاصی در این زمینه مراجعه کنید که به طور جامع به بررسی میلگردهای انتظار پرداخته‌اند.
میلگردهای گوشه‌ای، که به شکل L با طول ضلع‌های یکسان تولید می‌شوند، نیز یکی از انواع میلگردهای مورد استفاده در صنعت ساختمانی محسوب می‌شوند.
خمش‌های آفست، که شکل آنها از یک Z ساده تا شکل‌های پیچیده‌تری که شامل زوایای متغیر است، متغیر است و در مواردی مانند پله‌ها و اجزایی با شکل‌های خاص در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
میلگردهای به شکل سنجاق مو، که به شکل U ظاهر می‌شوند و عموماً برای اتصال دو سفره‌ی میلگرد به منظور ایجاد مقاومت جانبی در سازه‌ها استفاده می‌شوند.
میلگردهای به شکل عصایی، که همانطور که از نامشان مشخص است، به شکل عصا هستند و برای اتصال دو یا چند سفره‌ی میلگرد موازی به منظور ایجاد ارتباط و ایجاد مقاومت جانبی بین آنها استفاده می‌شوند.
3. با طراح و نقشه‌کش آرماتوربندی ساختمان مشورت کنید.
4. یک روش مناسب برای آرماتوربندی انتخاب کنید .
5. مکان مناسب برای بتن‌ریزی را مشخص کنید.
6. در مورد نحوه و اولویت قرارگیری میلگرد و بتن، تصمیم‌گیری کنید.
7. میلگردها را چک کنید.
8. میلگردها را به هم وصل کنید.
9. هر میلگرد را مطابق نقشه در جای مناسب خود قرار دهید.
10. گرهی مناسب را برای بستن میلگردها انتخاب کنید.
گاهی اتفاق می‌افتد که میلگردها را بر روی قالب به یکدیگر ببندند، مانند آنچه که در مورد میلگردهای سقف بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای این کار، از مفتول فلزی نرم با قطر 1.5 تا 2 میلی‌متر استفاده می‌شود که به این عمل «گره زدن» می‌گویند.
به علاوه، از دستگاه گره‌زن اتوماتیک نیز می‌توان برای اتصال میلگردها به یکدیگر استفاده کرد، که این کار باعث متصل شدن سریع‌تر و بهبود کیفیت کار می‌شود.
انواع گره‌های متداول برای بستن دو میلگرد به یکدیگر
گرهی ساده (لغزان): این نوع گره، از متداول‌ترین روش‌های اتصال میلگردهای اصلی و فرعی در سازه‌های مختلف مانند سقف و فونداسیون استفاده می‌کند. با استفاده از این گره، اتصالات را می‌توان به سرعت و با انعطاف بالا انجام داد.
گرهی صلیبی: در شرایطی که تعداد نقاط اتصال محدود است، به دلیل استفاده از میلگردهای قطور، از این گره به منظور افزایش استحکام اتصال میلگردها به یکدیگر استفاده می‌شود.
گرهی پشت گردنی: این گره رایج‌ترین روش برای اتصال میلگردها به خاموت در گوشه‌ها، ستونها و تیرها است.
گره اصطکاکی: برای جلوگیری از لغزش میلگردهای افقی در اتصال میلگردها، شبکه‌ها و صفحات قائم، از این گره استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، این گره به اتصال میلگردهای افقی به میلگردهای قائم کمک می‌کند، مشابه گره‌های میلگردی میانی که در دیواره‌های برشی استفاده می‌شود.
11. برای بستن کامل این گره‌ها از انبر استفاده کنید.
12. همه‌ی میلگردهای مورد نیاز را در موقعیت صحیح خود، گره بزنید.
توجه
ضمن توجه به این نکته که در سازه‌های بتنی، ممکن است احتیاج به نصب اتصالات دیگر نیز وجود داشته باشد، لازم است میلگردها را به نحوی مرتب واقع شود که امکان نصب پیچ و مهره‌های مهاری، صفحات جوش یا دیگر اجزاء مورد نیاز، در موقعیت مناسب و بدون هیچ تداخلی فراهم شود.
در کل، این موارد باید به دقت در محل نصب قرار گیرند؛ بنابراین، امکان جابه‌جا کردن یک یا دو میلگرد نیز وجود دارد.
13 میلگردها را در جای خود محکم کنید.
14. هنگام بتن‌ریزی، پیکربندیِ میلگردها را تحت نظر بگیرید.
در صورتی که واژگونی یا جابجایی غیرمنتظره‌ای رخ داد، برای پشتیبانی و حفاظت از میلگردها، می‌توانید از ابزارهای دستی مانند بیل استفاده کنید. این روش به شما این امکان را می‌دهد که میلگردها را به موقعیت اصلی‌شان بازگردانده و یا جهت جریان بتن را تغییر دهید تا نیروها به سمت معکوس عمل کنند.
15. حین کار ،به منظور تأمین امنیت کارگران، برای میلگردهایی که بدون پوشش هستند، درپوش بگذارید.
میلگردهایی که توسط برش‌های مکانیکی قطع می‌شوند، سطوح بسیار تیزی در نقاط برش خود ایجاد می‌کنند. این وضعیت باعث ایجاد خطر جدی برای کارگران ساختمانی می‌شود؛ زیرا ممکن است آنها در حین انجام کار با این میلگردها، دچار آسیب‌های جدی شوند یا حتی به علت پرتاب شدن آنها، جان خود را از دست بدهند.
به منظور افزایش ایمنی کارگران، استفاده از کلاهک‌های مخصوص پلاستیکی برای پوشاندن میلگردها بسیار حیاتی است.
