تفاوت ورق سیاه و گالوانیزه + خصوصیات و کاربردها

ورق‌های فولادی، هر یک شباهت‌های زیادی با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند، اما اختلافات بسیار حائز اهمیت و توجه نیز دارند. ورق‌های سیاه و گالوانیزه، دو نوع از ورق‌های فولادی بسیار پرکاربرد هستند و هر یک تنها در زمینه‌های خاص خود کاربردهایی دارند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی اختلافات جوهری بین ورق سیاه و ورق گالوانیزه بپردازیم.

ورق سیاه و ورق گالوانیزه

هر دو از آلیاژ فولاد بهره می‌برند و اما، مهمترین نکته در اینجا این است که این دو نوع ورق، با توجه به خصوصیات ساختاری، ویژگی‌های شیمیایی، و نمای ظاهری، اختلافات چشمگیری با یکدیگر دارند. اطلاعات موجود در جداول استاندارد، تفاوت‌های معناداری در خصوص خواص و کاربردهای ورق گالوانیزه و ورق سیاه را آشکار می‌سازد که به طور کاملاً متفاوت از یکدیگر عمل می‌کنند.

مفهوم و کاربرد ورق گالوانیزه چیست؟

ورق گالوانیزه، یک نوع ورق مبتنی بر فولاد است که ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را در اختیار دارد. ورق‌های فولادی به استحکام کششی و مقاومت برشی بسیار بالا معروف هستند، اما در برابر زنگ زدگی و خوردگی مستعدند. متخصصان حوزه‌ی مواد فلزی از روش‌های مختلفی برای افزایش مقاومت ورق‌های فولادی استفاده می‌کنند، و یکی از راهکارهای مؤثر این کار، استفاده از فرآیند “روی‌اندودکردن” یا “گالوانیزاسیون” است.

ورق‌هایی که از این روش برای افزایش مقاومت بهره‌مند می‌شوند، به عنوان ورق گالوانیزه شناخته می‌شوند. این ورق‌ها ممکن است با استفاده از فرآیند نورد سرد یا گرم تولید شوند و به روش‌های مختلفی روی‌اندود شوند.

خصوصیات ورق گالوانیزه

بدون شک، یکی از نقاط قوت بیشتر ورق‌های گالوانیزه، مقاومت بسیار بالا در مقابل خوردگی و اکسیداسیون آهنی است. اما به جز این ویژگی برجسته، این ورق‌ها دارای ویژگی‌های دیگر نیز هستند. در ادامه، به معرفی اهم ویژگی‌های ورق گالوانیزه خواهیم پرداخت:

مقاومت کامل در شرایط مختلف آب و هوا:

در برخی از موارد، ورق‌های فولادی ضد زنگ ممکن است در محیط‌های بسیار سرد یا با دماهای بالا، قابلیت مقاومت خود را از دست بدهند. اما در مقابل، ورق گالوانیزه با افتخار مقاومت و استحکام خود را در هر نوع اقلیم و هوایی حفظ می‌نماید.

آماده‌سازی سریع:

یکی از امتیازات بیشتر ورق‌های گالوانیزه، این است که فرآیندهای تولید، بُرش، بارگذاری و نصب آنها به سرعت قابل انجام است. حتی در صورتی که مشتری نیاز به سفارش ورق گالوانیزه با ابعاد خاص داشته باشد، فرآیند تولید همچنان با سرعت و کارایی بالا انجام خواهد شد.

تقویت به شدت صددرصدی:

به دلیل اینکه پیوند محکمی بین عناصر فولاد و روی شکل گرفته است و روی حتی در کوچکترین شکاف‌های ورق نیز نفوذ کرده، ورق گالوانیزه با استحکامی قابل توجه نسبت به دیگر ورق‌های فولادی برخوردار است.

روش‌های ساده برای معاینه و بازرسی فنی:

ورق‌های فولادی با استفاده از دو روش اصلی، یعنی آزمایشگاهی و چشمی، مورد بازرسی قرار می‌گیرند. برخی از این ورق‌ها، بر اساس ویژگی‌ها و ماهیت خود، برای اخذ مجوز نیاز به بازرسی آزمایشگاهی دارند. در حالی که ورق گالوانیزه، با توجه به ویژگی‌های ظاهری خود، توسط یک بازرسی چشمی به صورت قطعی تأیید می‌شود.

ورق روغنی و گالوانیزه دو نوع متداول از فلزاتی هستند که برای کاربردهای مختلف در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. ورق روغنی از فولاد عمومی تولید می‌شود و برای بسیاری از کاربردها از جمله ساخت قطعات خودرو، تولید لوله‌ها، و تولید ظروف غذایی استفاده می‌شود. این نوع ورق به دلیل ویژگی‌هایی مانند انعطاف پذیری، مقاومت در برابر زنگ زدگی و قابلیت جوشکاری مناسب، در صنایع مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، ورق گالوانیزه که با روش گالوانیزه کردن با پوششی از روی به دست می‌آید، دارای ویژگی‌هایی همچون مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی و خوردگی است. این نوع ورق به خصوص برای کاربردهایی که در معرض زنگ زدگی و خوردگی قرار دارند، مانند ساخت سازه‌های بنایی، صنایع دریایی و تولید وسایل خانگی استفاده می‌شود. به طور کلی، هر دو نوع ورق از اهمیت بالایی برخوردارند و با توجه به ویژگی‌هایشان، در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شوند.برای مطالعه ادامه تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه + خصوصیات و کاربردها به صفحه این مقاله مراجعه نمایید.

استفاده از ورق گالوانیزه

بالاترین بهره‌برداری از ورق‌های گالوانیزه در تولید اجناسی نظیر لوله، پروفیل، و قوطی‌های گالوانیزه مشاهده می‌شود. این محصولات معمولاً در مناطقی با رطوبت بالا یا موقعیت‌هایی که با زنگ‌زدگی مواجه هستند، به‌کار می‌روند و سعی می‌شود تا در ساختارها و وسایل فلزی، در برابر خوردگی حفاظت شوند. کاربردهای ورق گالوانیزه به موارد زیر محدود نمی‌شود:

• تولید پروفیل‌های گالوانیزه و ساخت انواع پنجره، در و چارچوب‌های مقاوم در برابر زنگ زدگی.
• تولید لوله‌های گالوانیزه برای استفاده در شرایط مرطوب، سیستم‌های آبرسانی یا انتقال مایعات.
• ساخت لوله‌های بخاری، انواع کابینت در آشپزخانه، و همچنین کانال‌ها و دریچه‌های مرتبط با کولرها و سیستم‌های خنک‌کننده.

ابعاد ورق گالوانیزه

هر یک از کارخانه‌های تولید ورق گالوانیزه، محصولات خود را با رعایت استانداردهای خاصی تولید می‌نمایند. مهم است بدانید که هر استاندارد، معیارهای خاصی برای طول، عرض، ضخامت و به تبع آن وزن ورق‌ها دارد. در ادامه، ابعاد استاندارد ورق‌های گالوانیزه را مطابق با یک استاندارد معمولی برش‌زده جهت اطلاع شما آورده‌ایم:

• طول 2 و عرض 1 متر با ضخامت تقریبی 0.5 تا 2 میلی‌متر و وزن تقریبی 8 تا 32 کیلوگرم.
• طول 2.5 و عرض 1.25 متر با ضخامت تقریبی 0.5 تا 1.5 میلی‌متر و وزن تقریبی 13 تا 37 کیلوگرم.
• طول 6 متر و عرض 1 متر با ضخامت 0.5 میلی‌متر و وزن تقریبی 24 کیلوگرم.
• طول 6 متر و عرض 1.25 متر با ضخامت 0.5 میلی‌متر و وزن تقریبی 30 کیلوگرم.

تعریف ورق سیاه

ورق‌های فولادی به دو روش نورد سرد و گرم تولید و به بازار عرضه می‌شوند. ورق‌های نورد گرم با عنوان «ورق سیاه» شناخته می‌شوند.

همان‌طور که از نام این روش پیداست، ورق‌های نورد گرم در دمای بسیار بالا تولید می‌شوند؛ این ورق‌ها پس از تولید، سطح آن‌ها زبر و خشن است و رنگشان تیره و مات؛ به همین دلیل به آن‌ها ورق سیاه گفته می‌شود. این ورق‌ها به نام انگلیسی “Hot Rolled Sheet” نیز شناخته می‌شوند.

خصوصیات ورق سیاه

یکی از ویژگی‌های برجسته ورق سیاه، استحکام کششی بی‌نظیر آن در مقایسه با ورق سرد است. این ورق قدرت مقاومت در برابر ضربات و فشارهای پیش‌آمده را به ارمغان می‌آورد و در مقابل آسیب‌های احتمالی ناشی از جابجایی یا انتقال، ایمنی فراهم می‌کند؛ لازم به ذکر است که این ورق‌ها علاوه بر مقاومت بالا، از انعطاف نسبتاً خوبی نیز برخوردارند.

کاربردهای گسترده ورق سیاه

ورق‌های سیاه موجود در بازار، بر اساس ضخامت و ابعاد، در بخش‌های مختلف صنعت به کار می‌روند. به طور منطقی، ورق‌های بزرگ‌تر در صنایع بزرگ‌تر و ورق‌های کوچک‌تر در ساخت قطعات ظریف‌تر استفاده می‌شوند. کاربردهای ورق سیاه شامل موارد زیر می‌شود:

1. ساخت انواع قوطی و پروفیل ساختمانی و صنعتی که هر یک برای مصارف خاصی تولید می‌شوند.
2. تولید ابزارآلات و ماشین‌های کشاورزی و صنعتی در اندازه‌ها و اشکال متنوع.
3. ساخت برخی از قطعات کلیدی خودروها.
4. تولید انواع مخازن سوخت یا سایر مخازن استفاده شده در کشتی‌ها.
5. ساخت گاردریل، تابلوهای تبلیغاتی و بیلبوردهای بین‌شهری در صنعت تبلیغات و ساختمان.

ابعاد ورق سیاه

ورق‌های سیاه به دو شکل رول/کلاف و شیت در بازار به فروش می‌رسند و جالب است بدانید که این ورق‌ها از نظر ضخامت، طول، عرض و وزن گزینه‌های متعددی دارند. در ادامه، ابعاد معمولی این ورق‌ها به همراه وزن تقریبی آنها را آورده‌ایم:

1. طول 2 متر در عرض 1 متر و ضخامت 2 تا 2.5 میلی‌متر با وزن تقریبی حدود 32 تا 40 کیلوگرم.
2. طول 2.5 متر در عرض 1.25 متر و ضخامت 3 میلی‌متر با وزن تقریبی حدود 75 کیلوگرم.
3. طول 6 متر در عرض 1.5 متر و ضخامت 4 تا 15 میلی‌متر با وزن تقریبی حدود 288 تا 1000 کیلوگرم.
4. طول 6 متر در عرض 2 متر و ضخامت 20 تا 25 میلی‌متر با وزن تقریبی حدود 2400 کیلوگرم.

تفاوت بین ورق سیاه و ورق گالوانیزه

پس از مرور مختصری بر این دو نوع ورق، حالا می‌خواهیم به مهم‌ترین تفاوت‌های آنها پرداخته و این مسائل را بررسی کنیم. موارد زیر، اهمیت و اساسی‌ترین تفاوت‌های ورق سیاه و گالوانیزه را بیان می‌کنند. لطفاً توجه داشته باشید که علاوه بر این تفاوت‌ها، این دو نوع ورق شباهت‌های زیادی نیز به یکدیگر دارند.