مقدمه
ورق گالوانیزه یکی از محصولات پرمصرف و حیاتی در صنایع مختلف است که به عنوان ماده اصلی و اولیه برای تولید محصولات متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ورق، ورق فولادی است که با پوششی از “فلز روی” به خود مجهز شده است و ویژگی‌های ضدزنگ و ضدخوردگی دارد.
ضروری است توجه داشته باشیم که زنگ‌زدگی در این ورق‌ها ممکن است به دلیل نقص در پوشش آن رخ دهد. از این رو، هنگام خرید ورق گالوانیزه، حتماً به کیفیت آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.
اگر به هر دلیلی ورق مورد استفاده زنگ زده، شوره‌آلود یا آلوده شده باشد، قطعاً تأثیرات عملکردی آن کاهش خواهد یافت؛ بنابراین لازم است با روش‌های از بین بردن آلودگی و تمیزکاری از این مسئله آگاهی پیدا کنید.
در این مقاله، از فرا آهن زنده رود قصد داریم به توضیح روش‌های مختلف برای از بین بردن زنگ زدگی در ورق گالوانیزه بپردازیم. پس با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را در این زمینه کسب کنید.
ورق گالوانیزه چیست؟
گالوانیزاسیون به مفهوم اندود کردن فلزات به منظور افزایش مقاومت در برابر اکسایش یکی از مفاهیمی است که در صنایع گوناگون به وفور به آن برخورد می‌کنیم. ورق گالوانیزه نیز یکی از محصولات به دست آمده از این فرآیند است. در طول گالوانیزاسیون، ورق فولادی به یک حوضچه از فلز روی فرو می‌رود. در این مرحله، یک لایه بسیار نازک از فلز روی به سطح ورق فولادی متصل شده و یک لایه محافظ حاصل می‌شود.
ورق گالوانیزه، به عنوان محصول نهایی این فرآیند، دارای مقاومت بسیار بالا در برابر اکسایش می‌باشد. این ویژگی آن را به یک انتخاب بسیار محبوب در صنایع مختلف، از جمله خودروسازی، تولید لوله‌های مختلف، سیستم‌های تهویه هوا و ساخت قطعات و تجهیزات صنعتی تبدیل کرده است.
اصولاً، ورق گالوانیزه با کیفیتی مطمئن، در بازه زمانی کوتاه، به سختی قابل زنگ زدگی است، مگر آن که یکی از دلایل زیر باعث افزایش فرآیند اکسایش و آسیب پذیری ورق گردد.
1. عوامل زیستی مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، جلبک‌ها و موجودات میکروسکوپی
2. وجود آب و رطوبت در محل نگهداری ورق
3. خوردگی لایه محافظ و آسیب به فلز فولادی زیرین
4. آسیب مکانیکی ناشی از ضربه و خراش که موجب تخریب ورق می‌شود
5. ترک‌ها و جوش‌هایی که در فرآیند تولید و پردازش ورق ایجاد می‌شوند
6. تماس مستقیم با مواد شیمیایی از قبیل اسیدها، مواد قلیایی و سایر ترکیبات شیمیایی قوی
پیشگیری از زنگ زدگی ورق گالوانیزه
یادآوری مهم: به یاد داشته باشید که روش‌های پیشگیری نه تنها آسان‌تر بلکه کم هزینه‌تر از روش‌های زنگ‌زدایی هستند. بنابراین، اصول “پیشگیری بهتر از درمان” را در نظر بگیرید.
1. در حمل و نقل یا انبارکردن ورق گالوانیزه:
– مطمئن شوید که حمل و نقل محصولات به درستی انجام شود تا در طول مسیر آسیب جدی یا خراش عمیقی به ورق وارد نشود.
– هنگام تخلیه و انبارکردن، از خشک بودن بسته‌بندی، محیط نگهداری و عدم رطوبت آن اطمینان حاصل کنید.
2. در محیط نگهداری:
– به تهویه مناسب و مقدار pH بین 6 تا 12 در محیط نگهداری ورق توجه کافی داشته باشید.
3. بررسی دوره‌ای ورق:
– ورق گالوانیزه را به صورت دوره‌های سه ماهه یا حتی کمتر بررسی کنید تا اگر زنگ زدگی سطحی وجود داشته باشد، از تخریب بیشتر جلوگیری شود.
– نظافت و تعمیرات منظم را فراموش نکنید.
4. از تماس مستقیم با فلزات مانند مس و برنج جلوگیری کنید.
5. برای اتصال به شیارهای بتنی یا فلزی:
– از جداکننده و عایق برای جلوگیری از تماس مستقیم با سطح‌های زنگ‌زننده استفاده کنید.
6. استفاده از لایه‌های پوششی:
– از لایه‌های پوششی مانند انواع رنگ، رزین، آنتی کرود، آنودیک (لایه اکسید) و پوشش پودری بهره ببرید تا مقاومت ورق در برابر خوردگی به طور قابل توجهی افزایش یابد.
پیشنهاد سایت : تمام جزئیات مربوط به بسته‌بندی ورق گالوانیزه
روش های از بین بردن زنگ زدگی ورق گالوانیزه
برای حذف زنگ زدگی از ورق‌های گالوانیزه، انواع مختلفی از روش‌ها قابل استفاده هستند که بر اساس نوع و ضخامت ورق، بودجه و شرایط محیطی، انتخاب می‌شوند.
زنگ زدایی با سند بلاست
سند بلاست یک روش شیمیایی است که به منظور پاکسازی و حذف زنگ زدگی از سطوح فلزی، به ویژه ورق‌های گالوانیزه استفاده می‌شود. این روش به پنج مرحله تقسیم شده است که باید به ترتیب و با دقت اجرا شوند.
مرحله اول: آماده‌سازی ورق
در ابتدا، جهت آغاز مرحله پاکسازی، ورق‌ها را به دقت آماده می‌کنیم. در این مرحله، تمامی آلودگی‌ها مانند گرد و غبار و چربی از سطح ورق به دقت حذف می‌شوند و سپس با استفاده از مقداری آب و محلول شوینده، ورق را به‌طور کامل تمیز می‌کنیم.
مرحله دوم: آماده‌سازی و اعمال ماده سند پلاست
در مرحله دوم، به آماده‌سازی و اعمال ماده سند پلاست می‌پردازیم. مواد و ترکیبات مورد استفاده در این روش عمدتاً شامل ذرات بسیار ریز معدنی مانند شن و ریزسنگ است. انتخاب این مواد به طور حیاتی به نوع زنگ زدگی ورق و نیازهای دستگاه وابسته است.
مرحله سوم: بهره‌گیری از تجهیزات بلاست
روش و نحوه استفاده از تجهیزات بلاست، از جمله دستگاه‌ها، مخزن فشار، شلنگ و سایر ابزارها، اهمیت ویژه‌ای در این مرحله دارد. در این مرحله، مواد اولیه مانند شن و ریزسنگ توسط جریان هوا یا فشار گاز از دستگاه به سمت سطح ورق پاشیده می‌شوند. این فشار بالا باعث کنده شدن لایه‌های زنگ‌زده و حذف ذرات ناخالص از سطح ورق می‌شود.
مرحله چهارم: شستشو و تمیزکاری
بعد از اجرای مراحل پیشین، سطح ورق با دقت با آب شستشو داده می‌شود. در پایان، با استفاده از دستگاه خشک کننده، تهویه یا هوای گرم، سطح به طور کامل خشک می‌شود.
مرحله پنجم: اعمال پوشش‌های حفاظتی
بعد از اجرای مراحل فوق و حذف زنگ زدگی، امکان استفاده از پوشش‌های حفاظتی مانند انواع رنگ، رزین و آنتی کرود وجود دارد.
زنگ زدایی با شات بلاست
شات بلاست با سند بلاست در ویژگی‌های زیادی شباهت دارد، با این تفاوت که در این روش از ساچمه‌های فلزی به جای ذرات شن و ماسه استفاده می‌شود. به همین دلیل، شات بلاست به شدت تمیزکاری بیشتری نسبت به سند بلاست دارد.
شات بلاست عمدتاً برای حذف زنگ زدگی از ورق‌های گالوانیزه ضخیم استفاده می‌شود و در ورق‌های نازک‌تر ممکن است به تخریب فلز زیرین منجر شود.
زنگ زدایی با واترجت
واترجت، یک روش بسیار کاربردی دیگر است که با استفاده از فشار آب بسیار قوی، ورق‌های گالوانیزه را از زنگ زدگی خارج می‌کند. اینکه چگونه آب می‌تواند منجر به حذف زنگ زدگی شود، ممکن است برای برخی ابهام‌آور باشد، زیرا رطوبت و آب دو عامل اصلی زنگ زدگی در فلزات هستند.
در واقع، واترجت با استفاده از فشار آب بسیار قوی و ذرات ریز معدنی، در مراحلی خاص، به حذف زنگ زدگی از ورق‌های فولادی می‌پردازد.
مرحله اول: آماده‌سازی سطح ورق
در این مرحله، به‌طور دقیق به آماده‌سازی سطح ورق می‌پردازیم. این فرآیند کاملاً شبیه به روش سند بلاست است و به منظور پاکسازی سطوح از آلودگی، گرد و غبار و رنگ اقدام می‌شود.
مرحله دوم: انتخاب و استفاده از واترجت مناسب
در این مرحله، به انتخاب و استفاده از واترجت مناسب می‌پردازیم. واترجت با استفاده از فشار آب قوی و تحت فشار عمل می‌کند. نوع دیگری از این دستگاه وجود دارد که به علاوه از آب، ذرات ریز معدنی دیگری نیز به کار می‌رود و این باعث افزایش قدرت و فشار آن می‌شود.
مرحله سوم: آبکشی و تمیزکاری
بعد از استفاده مناسب از واترجت، ورق‌های گالوانیزه با دقت آبکشی و تمیزکاری می‌شوند تا از ریزدانه‌ها و ذرات جدا شده به طور کامل خارج گردند.
مرحله چهارم: خشک‌کردن
بعد از اجرای فرآیند شستشو و تمیزکاری عمیق بر روی ورق، از دستگاه‌های خشک‌کننده مانند هوا گرم و تهویه مصنوعی برای خشک کردن بهره می‌بریم.
مرحله پنجم: اعمال پوشش حفاظتی
بعد از اتمام مراحل تمیزکاری و حذف زنگ زدگی، امکان استفاده از پوشش‌های حفاظتی مانند انواع رنگ، رزین یا پوشش‌های آنتی‌کرود فراهم است تا از وقوع زنگ‌زدگی در آینده جلوگیری شود.
زنگ زدایی با لیزر
استفاده از لیزر به منظور حذف زنگ زدگی فولاد، یکی از روش‌های نوین و موثری است که در اواخر استفاده گسترده پیدا کرده است. در این روش پیشرفته، فولاد به سرعت بالا و با کیفیت بسیار بالا تمیز و از زنگ زدگی خارج می‌شود.
لیزر زنی اکنون به عنوان یک جایگزین مناسب برای روش‌های دستی و شیمیایی در نظر گرفته می‌شود. این فرآیند با استفاده از دستگاه لیزر زنی که دارای توانایی بسیار زیادی است، انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین مزایای لیزر زنی، عدم وارد آوردن صدمات به فلز زیرین و سازگاری با محیط زیست است.
در این روش، دستگاه مربوطه با تابش اشعه لیزر، ورق فولادی را از هر نوع لایه‌های فرسوده یا ذرات گرد و غبار پاک می‌کند. به طور واقعی، این لایه‌های زنگ‌زده توسط اشعه لیزر بخار و نابود می‌شوند. این دستگاه با انتقال لیزر با انرژی بیشتر از حد آستانه فرسایش لایه‌های فرسوده، به لایه‌برداری دقیق می‌پردازد.
روش های از بین بردن زنگ زدگی ورق گالوانیزه
پیشنهاد سایت : ورق‌های فلزی با مقاومت بالا؛ انواع مدل‌های ورق با استحکام فوق‌العاده
زنگ زدایی با چرخ فایبر
استفاده از چرخ فایبر یا چرخ تراشنده براق، معروف به EVE Fiberwheel Abrasive Buff، یک روش سریع و موثر است که در کمترین زمان ممکن، زنگ زدگی ورق گالوانیزه را حذف می‌کند. این روش اطلاعات زیادی نیاز ندارد و با استفاده از ابزار مربوطه به همراه چرخ زبر، با سرعت بسیار زیاد انجام می‌شود.
سوالات متداولی درباره روش‌های زنگ‌زدایی و تمیزکاری ورق گالوانیزه وجود دارد. به همین دلیل در این مقاله به بررسی بهترین روش‌های زنگ‌زدایی از فولاد گالوانیزه پرداخته‌ایم.
علاوه بر روش‌های ذکر شده، راهکارهایی نظیر استفاده از محلول‌های اسیدی (نمک، سرک، و آبلیمو)، جوش شیرین، و چرخ برس فولادی نیز وجود دارند که از منظر علمی توصیه نمی‌شوند. بنابراین، بهتر است زنگ‌زدایی را به افراد متخصص در این زمینه اطلاعاتی سپرده و از روش‌های خانگی خودداری نمایید.
