مقایسه ورق سیاه و ورق روغنی + خصوصیات و کاربردها

مقدمه

ورق فولادی، یک صفحه از فلز مسطح است که از طریق فرآیندهای نورد گرم یا سرد به وجود می‌آید. انواع مختلف ورق‌های فولادی بر اساس جنس، مواد خام اولیه، و روش‌های تولید متفاوتی دارند. دو نمونه بسیار متداول از این انواع، ورق سیاه و ورق روغنی هستند. این دو محصول به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در صنایع مختلف با استفاده گسترده‌ای مواجه هستند.

در این مقاله، تفاوت‌ها و خصوصیات منحصر به فرد ورق سیاه و ورق روغنی را از زاویه‌ای دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد. این بررسی از منابع دقیق و معتبر، همچون دانشنامه جامع فرا آهن زنده رود، ارائه شده است. زیرا شناخت دقیق این دو نوع ورق فولادی، در انتخاب صحیح برای نیازهای مختلف صنایع بسیار حائز اهمیت است.

تعریف ورق فولادی

ورق فولادی به عنوان یکی از مواد اولیه اساسی برای ساخت و تولید انواع محصولات فلزی شناخته می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز این محصول، این است که به صورت ورق و کلاف و همچنین به صورت رول شده در بازار عرضه می‌شود.

تنوع و کاربردها تقسیم بندی ورق فولادی بر اساس مواد اولیه، متریال ساخت و روش‌های تولید، این محصول را به انواع مختلفی شامل ورق‌های رنگی، روغنی، اسیدشویی، گالوانیزه، سیاه و قلع اندود می‌کند. از این رو، شناخت و تشخیص میان این دسته‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تفاوت‌ها و کاربردهای متنوع با توجه به اینکه ورق سیاه و روغنی به عنوان دو محصول پرفروش در بازار فولاد شناخته می‌شوند، آشنایی با تفاوت‌ها و کاربردهای متفاوت این دو نوع ورق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا هرکدام از آن‌ها از نظر کاربردی به شکل متمایزی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

توضیح در مورد ورق روغنی

ورق روغنی، به نام همچنین ورق‌های نورد سرد یا Cold Rolled Steel در بازار مشهور است. این نوع ورق به روش نورد سرد و با استفاده از استانداردهای ST14 و ST12 تولید می‌شود. ویژگی بارز ورق روغنی، کیفیت بالای سطح و شفافیت آن است که بیشتر در سطوح خارجی محصولات صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از نظر عمومی، محصولات فلزی که با استفاده از روش نورد سرد تولید می‌شوند، همواره سطح و ظاهر بهتری نسبت به سایر محصولات فلزی دارند و ورق روغنی نیز این قاعده را رعایت می‌کند.

ورق روغنی بر اساس نوع آلیاژ و عملیات حرارتی که روی آن انجام می‌شود، به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود: ورق معمولی (ST12)، ورق نیمه‌کشش (ST13) و ورق فوق کشش (ST14). این دسته‌بندی به نحوه‌ی فرآیند تولید و خصوصیات نهایی ورق روغنی اشاره دارد.

استفاده‌های ورق روغنی

ورق روغنی به عنوان یک ماده اولیه اساسی برای تولید ورق گالوانیزه یا همان ورق سفید شناخته می‌شود. این ورق گالوانیزه به عنوان ماده‌سازنده ورق رنگی نیز به شمار می‌آید، زیرا ورق گالوانیزه خود به عنوان اولین لایه در تشکیل ورق رنگی استفاده می‌شود.

همچنین، برخی از انواع ورق‌های روغنی دارای قابلیت لعاب‌کاری هستند که این خاصیت باعث می‌شود از آنها در تولید محصولاتی همچون گاز آشپزخانه استفاده گردد.

در کل، کاربردهای متنوع ورق روغنی در صنایع مختلف نشانگر اهمیت و چندگانگی این ماده اولیه در تولید محصولات فلزی می‌باشد.

ورق‌های سیاه و گالوانیزه دو نوع اصلی از ورق‌های فولادی هستند که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. اصلی‌ترین تفاوت میان ورق سیاه  و ورق روغنی در پوشش سطحی و خواص ضدزنگ گالوانیزه بودن است. ورق‌های سیاه فولادی بدون هرگونه پوشش محافظی از روی سطح آنها تولید می‌شوند، در حالی که ورق‌های گالوانیزه با پوشش لایه‌ای از روی سطح خود به وسیله فرآیند گالوانیزه‌کردن پوشیده می‌شوند که آن را از زنگ زدگی و خوردگی محافظت می‌کند. به علاوه، این پوشش باعث افزایش مقاومت در برابر عوامل خورنده می‌شود. در نتیجه، ورق‌های گالوانیزه مناسب‌تر برای کاربردهایی که در معرض شرایط محیطی خاصی قرار می‌گیرند، مانند استفاده در بیرون ساختمان‌ها یا صنایع خودروسازی، می‌باشند. با این حال، ورق‌های سیاه برای برخی کاربردها مانند صنایع ساختمانی در داخل محیط‌های خشک و داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل هزینه کمتر تولید و خرید، همچنان جایگاه خود را در بازار حفظ می‌کنند.

توضیح درباره ورق سیاه (ورق گرم)

ورق سیاه یا همان ورق گرم در بازار فولاد به نام دیگر شناخته می‌شود. این ورق به وسیله روش نورد گرم تولید می‌شود، به این معنی که با تحت تأثیر حرارت در حدود 1400 درجه فارنهایت، شکل‌دهی و تغییر شکل می‌یابد.

ورق سیاه با استفاده از استانداردهای St33 تا St52 تولید می‌شود و به دو دسته ورق سیاه صنعتی و معمولی تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس میزان کربن موجود در ورق فولادی انجام می‌شود. این محصول، با خصوصیات و کاربردهای خاص خود، در صنایع مختلف به کار می‌رود.

کاربرد ورق سیاه

ورق سیاه به عنوان یکی از مواد اولیه فلزی با کاربردهای گسترده در صنایع مختلف معرفی می‌شود. به موارد زیر می‌توان به عنوان مهم‌ترین کاربردهای ورق سیاه اشاره نمود:

1. صنعت ساختمان: در ساخت و سازهای مختلف، ورق سیاه به دلیل مقاومت بالا و خصوصیات مکانیکی مناسب، به عنوان یک ماده سازنده اساسی به کار می‌رود.
2. تانکرسازی: ورق سیاه در ساخت تانکرها و مخازن حاوی مواد مختلف، به دلیل توانایی آن در مقابله با شرایط فشار و شرایط محیطی مختلف، کاربرد فراوانی دارد.
3. انواع ورق‌های بدنه‌ خودرو: در صنعت خودروسازی، ورق سیاه به عنوان یک جزء اساسی در تولید بدنه خودروها استفاده می‌شود.
4. کشتی‌سازی: در ساخت کشتی‌ها و سازه‌های دریایی، ورق سیاه به دلیل مقاومت و استحکام آن، جایگاه ویژه‌ای دارد.
5. مخازن خاص: برای ساخت مخازنی که نیاز به مقاومت خاص در برابر شرایط خاص دارند، ورق سیاه به کار می‌رود.
6. صنایع سنگین فلزی: در فعالیت‌های صنایع سنگین، از جمله سدسازی و پروژه‌های پتروشیمی، ورق سیاه به دلیل ویژگی‌های مکانیکی و مقاومتی‌اش به کار می‌رود.

همچنین، باید توجه داشت که ورق سیاه، با مقاومت بالا و گاهی انعطاف‌پذیری کم، در پروژه‌هایی همچون سیلندرهای فشار قوی، تولید لوله‌های تحت فشار، مخزن‌سازی و سایر صنایع مهم کاربرد دارد.

تفاوت های بین ورق روغنی و سیاه

ورق روغنی و ورق سیاه به دو صورت مختلف از جنبه‌های تولید، کیفیت، کاربرد و همچنین قیمت از یکدیگر متفاوت هستند.

فرآیند تولید و ظاهر ورق سیاه و روغنی

ورق سیاه به وسیله روش نورد گرم تولید می‌شود، جایی که شمش فولادی ابتدا تا دمای 1000 تا 1200 درجه سانتیگراد گرم شده و سپس با استفاده از غلتک به شکل ورق درمی‌آید. این ورق سیاه دارای سطح مات و خشن با ضخامت 0.5 تا 20 میلی‌متر است.

ورق روغنی نیز با استفاده از روش نورد گرم تولید می‌شود و سپس در فرآیند نورد سرد قرار می‌گیرد. در این مرحله، ورق سیاه با استفاده از غلتک‌های سرد به ضخامت مورد نظر می‌رسد و سطح آن صاف و صیقلی می‌شود. ورق روغنی دارای سطحی روشن و براق با ضخامت بین 0.2 تا 1 میلی‌متر است.

کیفیت ورق روغنی

به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر، ورق روغنی نسبت به ورق سیاه از کیفیت بالاتری برخوردار است. این نوع ورق دارای استحکام و سختی بیشتری می‌باشد و مقاومت بیشتری در برابر خوردگی از خود نشان می‌دهد.

اندازه‌گیری ابعاد ورق

ورق سیاه، سر رول عریضی که معمولاً در اندازه‌های 1، 1.25، 1.5 و 2 متر عریضی عرضه می‌شود، و طول آن با توجه به نیاز مشتری متغیر است. از سوی دیگر، ورق سیاه برش خورده نیز معمولاً عریضی 1 متر دارد و طول آن متغیر از 1 تا 6 متر است.

ورق روغنی نیز در دو حالت رول یا برش خورده به بازار عرضه می‌شود. عرض ورق روغنی رول معمولاً در اندازه‌های 1 و 1.25 متری قابل تهیه است و طول آن نیز متغیر بوده و به سفارش مشتری تنظیم می‌شود. همچنین، ورق روغنی برش خورده نیز معمولاً 1 متر عریضی دارد و طول آن از 1 تا 6 متر متغیر است. وزن ورق روغنی نیز به متغیرهای ابعادی آن بستگی دارد.

استفاده از ورق سیاه و روغنی

ورق سیاه به دلیل قیمت مقرون به صرفه‌تر، در مقایسه با ورق روغنی، دارای کاربردهای بسیار گسترده‌تری است. این نوع ورق در صنایع مختلفی همچون ساختمانی، تولید مخازن، لوله‌سازی، کشتی‌سازی و بسیاری از حوزه‌های صنعتی دیگر به کار می‌رود.

از سوی دیگر، ورق روغنی به دلیل کیفیت بالاتر، در صنایعی که به دقت و کیفیت بیشتری نیاز دارند، به کار می‌رود. این نوع ورق در صنایع خودروسازی، تولید لوازم خانگی، صنعت مبلمان و سایر حوزه‌هایی که نیاز به استفاده از مواد با کیفیت و دقت ویژه دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قیمت ورق روغنی

به دلیل کیفیت بالاتر و ویژگی‌های ممتاز آن، ورق روغنی دارای یک قیمت بالاتر نسبت به ورق سیاه می‌باشد. به طور معمول، قیمت ورق روغنی تقریباً دو برابر قیمت ورق سیاه است.

تعیین استانداردهای تولید

در حوزه تولید ورق سیاه، استانداردهای معتبری اعم از EN:S235JR، ASTM:A283C، UNI:FE360B، JIS:SS400، DIN:17100، EN:1002 ASTM:A572، JIS:G3106 و DIN:17100 مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سوی دیگر، در صنایع تولید ورق روغنی، استانداردهایی چون JIS:G3141، ASTM:A1008 و EN:10130 متداول می‌باشند.

در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های مهم بین ورق سیاه و روغنی پرداخته‌ایم. همانطور که اشاره شد، این دو محصول از نظر کیفیت، عملکرد، شکل ظاهری، قیمت، استاندارد تولید، روش تولید و دیگر ویژگی‌ها متفاوت هستند. انتخاب مناسب‌ترین ورق براساس نیازها و کاربردهای خاص شما وابسته به شرایط خاصی است.

در انتها، انتخاب ورق مناسب بیشتر به کاربردهای مدنظر شما بستگی دارد. اگر هنوز سوالاتی در زمینه انتخاب ورق دارید یا نیاز به راهنمایی دارید، با کارشناسان ما در واحد فروش تماس بگیرید تا شما را بهتر راهنمایی کنند. آنها با اطلاعات دقیق و تجربه خود، به شما کمک خواهند کرد تا انتخاب صحیحی داشته باشید.

ورق‌های روغنی و گالوانیزه دو نوع اصلی از ورق‌های فولادی هستند که در صنایع مختلف به کار می‌روند، با اختلاف در پوشش سطحی و خواص حفاظتی آنها. ورق‌های روغنی، که گاهی به عنوان ورق‌های آج‌دار نیز شناخته می‌شوند، دارای پوشش روغنی هستند که از زنگ زدگی و خوردگی محافظت می‌کند. این نوع ورق‌ها معمولاً در صنایعی مانند تولید قطعات خودرو و لوازم خانگی استفاده می‌شوند. از سوی دیگر، ورق‌های گالوانیزه با پوشش لایه‌ای از روی سطح خود تولید می‌شوند که آن را از زنگ زدگی و خوردگی محافظت می‌کند. این نوع ورق‌ها به خصوص برای کاربردهایی که در شرایط محیطی خاصی قرار می‌گیرند مانند صنایع ساختمانی، خودروسازی، و صنایع دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی، انتخاب بین ورق‌های روغنی و گالوانیزه بستگی به نیازها و متطلبات خاص هر کاربرد دارد که شرایط محیطی، مقاومت در برابر خوردگی و هزینه‌های تولید و استفاده از جمله عوامل تصمیم‌گیری در این امر می‌باشند.