در صورت فعالیت در حوزه صنعت ساخت و ساز، بدون شک با نام “پلیت” آشنایی دارید. این قطعه فولادی را در ابزارها و تجهیزات مختلفی که در فعالیت روزانه‌ی خود در این صنعت به کار می‌برید، ملاحظه می‌کنید. از این رو، در این مقاله از فرا آهن زنده رود، ما قصد داریم با معرفی و کاربردهای پلیت، شما را آشنا سازیم و در پایان، به روش‌های تولید این محصول نیز اشاره نماییم. در صورت تمایل به خرید و استفاده از این محصول در زمینه ساخت و ساز، از همراهی با ما استفاده کنید تا اطلاعات جامعی را به اشتراک بگذاریم.
پلیت چیست؟
پلیت‌ها در واقع به عنوان شیت‌های ورقی شناخته می‌شوند که به صورت یک قطعه مربع یا مستطیل شکل ساخته می‌شوند، با این ویژگی که اغلب ضخامت آنها حدوداً 3 میلی‌متر است. این محصولات معمولاً در ستون‌ها یا سازه‌های دیگر قرار می‌گیرند و وظیفه اصلی آنها انتقال بارهای مرده و زنده سازه به ستون‌هاست. این مقاطع فولادی از ورق سیاه تولید می‌شوند و در بازار فولاد، انواع مختلفی از آنها به دست می‌آید. اغلب پلیت‌ها از موادی همچون فولاد ضدزنگ، فولاد نورد سرد، برنج، قلع، آلومینیوم یا مس ساخته می‌شوند، که هرکدام از این مواد ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
در بعضی موارد، پلیت‌ها به منظور استفاده‌های تزئینی و زینتی، با پوشش‌هایی از نقره، طلا و پلاتین تزیین می‌شوند، که این عمل به ویژگی‌های زیبایی و ارزش افزوده به محصولات می‌افزاید. ویژگی اصلی این محصولات، قابلیت خم‌پذیری و توانایی اعمال اشکال مختلف و تغییر شکل آنهاست که این ویژگی‌ها به طراحان و صنعتگران امکان می‌دهد تا اثرات زیبایی متنوع را روی پلیت‌ها ایجاد کنند. علاوه بر این، باید دارای سطح صاف و یکدست باشند تا بتوان از آنها به خوبی استفاده کرد و جلوه‌ی مطلوب را به‌وجود آورد. این محصولات از نظر شکل ظاهری به دو دسته‌ی مسطح یا تخت و همچنین به شکل رول‌های پیچ در پیچ تقسیم می‌شوند، که هر کدام از این دسته‌بندی‌ها مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند و باعث افزایش گسترده‌ی کاربردهای این محصولات در صنایع مختلف می‌شود.
کاربردهای پلیت چیست؟
پلیت‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین وسایل ساختمانی و صنعتی، کاربردهای فراوانی در زمینه‌های مختلف دارند. این کاربردها عبارتند از:
1. استفاده به عنوان صفحه ستون در ساختمان‌ها و سازه‌های مهندسی، که وظیفه تحمل بارهای ساختمانی را بر عهده دارند.
2. ساخت یخچال‌هایی که برای نگهداری و حفظ مواد غذایی به کار می‌روند، با ایجاد یک بستر مقاوم و پایدار برای قرارگیری مواد غذایی.
3. استفاده در نمای ساختمان به عنوان عنصر زیبایی و محافظتی، که با استفاده از پلیت‌های مختلف، نماهای متنوعی برای ساختمان‌ها ایجاد می‌شود.
4. تولید تابلوهای علائم راهنمایی و رانندگی در جاده‌ها و محیط‌های عمومی، که با استفاده از پلیت‌های مقاوم و با دوام، امکان اطلاع‌رسانی بهتر به رانندگان فراهم می‌شود.
5. استفاده در ساخت لوازم خانگی مانند میز و صندلی، که با ایجاد ساختاری محکم و مقاوم، امکان استفاده طولانی‌مدت از این لوازم فراهم می‌شود.
6. استفاده در ساخت بدنه خودرو و کامیون به منظور ایجاد ساختاری محکم و مقاوم، که ایمنی و پایداری در مسیر رانندگی را تضمین می‌کند.
7. ایجاد تیرهای ساختمانی و لنگر تیرهای فولادی برای سازه‌های بزرگ و پیچیده، که با استفاده از پلیت‌های متنوع، ساختاری مستحکم و پایدار برای ساختمان‌های بلند فراهم می‌آید.
8. استفاده در تجهیزات الکترونیکی به عنوان بستر و پایه، که با ایجاد یک ساختار مقاوم و پایدار، امکان کارکرد بهتر و پایداری برای تجهیزات الکترونیکی را فراهم می‌کند.
9. استفاده در صنعت کشتی‌سازی و تجهیزات دریانوردی به عنوان قطعه‌های سازنده‌ای از سفینه‌ها، که با استفاده از پلیت‌های مقاوم و با دوام، ایجاد یک ساختار مستحکم و ایمن برای سفرهای دریایی ممکن می‌شود.
10. استفاده در صنعت هواپیما و هوافضا برای ساخت قطعات مهم و اساسی، که با استفاده از پلیت‌های سبک و با دوام، ساختاری مقاوم و پایدار برای هواپیماها و وسایل هوافضایی فراهم می‌آید.
پیشنهاد سایت : همه چیز را درباره انواع کوره در تولید آهن آلات بدانید!
کاربرد پلیت در سازه های ساختمانی
علاوه بر مواردی که پیشتر ذکر شد، بیشترین کاربرد و اهمیت پلیت در زمینه ساختمان‌سازی روشن و برجسته است. در فرآیند ساخت ساختمان‌ها و سازه‌های مهندسی، ضخامت صفحه‌ستون باید به نسبت سطح مقطع ستون فولادی عریض‌تر باشد، تا فشار کمتری به بتن و فونداسیون اعمال شود. این اقدام بهبودی در استحکام و پایداری سازه‌ها ایجاد می‌کند، زیرا با افزایش سطح صفحه‌ستون، فشار واقع بر بتن و فونداسیون کاهش می‌یابد. از این رو، ابعاد صفحه‌ستون دارای ارتباط مستقیم با بار ثقلی است که از طرف ستون به آن وارد می‌شود، همچنین با بار لنگر ناشی از زلزله که نیازمند مقاومت و پایداری بیشتر است. این روند نشان دهنده اهمیت استفاده از پلیت‌ها در ساختمان‌سازی به منظور تضمین ایمنی، استحکام و پایداری سازه‌هاست.
از جمله کاربردهای اصلی این محصول در صنعت ساختمان‌سازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. استفاده به عنوان صفحه‌ستون در ساختمان‌ها: این پلیت‌ها برای انتقال بارها و تقویت ساختار ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. با انتخاب مناسب ابعاد و ضخامت پلیت، استحکام و پایداری ساختمان تضمین می‌شود.
2. استفاده در نمای ساختمان: پلیت‌ها به عنوان یک عنصر زیبایی و محافظتی در نمای ساختمان استفاده می‌شوند. طراحی‌های متنوع این پلیت‌ها به زیبایی و ارزش افزوده به ساختمان کمک می‌کند.
3. ایجاد تیرهای ساختمانی: با استفاده از پلیت‌ها تیرهای ساختمانی ساخته می‌شوند که برای ارتقاء استحکام و پایداری سازه‌ها و ساختمان‌ها بسیار حیاتی هستند.
4. استفاده به عنوان تقویت‌کننده برای صفحه‌ستون‌ها: پلیت‌ها به عنوان تقویت‌کننده برای صفحه‌ستون‌ها به منظور افزایش قدرت تحمل بارها و استحکام بیشتر صفحات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
5. استفاده در ساخت لنگر تیرهای فولادی: پلیت‌ها برای استحکام و پایداری ساختمان‌ها و سازه‌های بزرگ، به عنوان بخش‌های حیاتی لنگر تیرهای فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نقش بسیار مهم و اساسی در ایمنی و پایداری ساختمان‌ها دارند.
ستون‌های سازه‌ها اغلب از تیرآهن ساخته می‌شوند، اما استفاده از پلیت فلزی در صفحه ستون می‌تواند به‌عنوان یک عامل مهم در انتقال بار از سازه به پلیت عمل کند. در بسیاری از حالت‌ها، ممکن است به‌جای استفاده از تیرآهن، از قوطی ستونی در اسکلت سازه‌ها استفاده شود. این محصولات به‌عنوان صفحه‌ستون، می‌توانند بارهای وارد شده به قوطی ستونی‌ها را به زمین منتقل کرده و وزن سازه را به‌طور موثری تحمل کنند.
پلیت فلزی چگونه تولید می شود؟
برای تولید پلیت فلزی، فرآیند استفاده از اسلب اجتناب‌ناپذیر است. اسلب‌ها از جنس‌های مختلفی مانند فولاد کربنی، فولاد ضدزنگ، و غیره تولید می‌شوند. طول این اسلب‌ها در واقع همان عرض یا ضخامت پلیت است؛ اما برای به‌دست‌آوردن ضخامت موردنظر، اسلب‌ها باید 4 الی 5 بار از میان غلتک‌های ضخیم عبور کنند. این فرآیند غلتک‌زنی باعث فشردگی و تغییر شکل اسلب‌ها می‌شود تا به ضخامت مورد نظر برسند. در نتیجه، پس از چندین عبور از غلتک‌های ضخیم، پلیت‌های فلزی با ضخامت دقیق و استاندارد تولید می‌شوند.
روش تولید این محصول در واقع به طور کلی شبیه به فرآیند تولید ورق‌های سیاه است. در این فرآیند، ابتدا مواد اولیه به شکل اسلب تهیه می‌شود و سپس از طریق گذر از غلتک‌های مخصوص، به ضخامت مورد نظر تبدیل می‌شود. پس از رسیدن به ضخامت مطلوب، این محصول باید در حوضچه‌های اسیدی غوطه‌ور شده تا از آلودگی‌ها و رسوبات پاک شود و در نهایت با آب شسته شود تا از اسید‌ها و هرگونه ذرات مضر دیگری که ممکن است به سطح محصول چسبیده باشند، خالص شود.
پلیت‌ها در صنعت فلزی به دو ضخامت مختلف تولید می‌شوند. اگر ضخامت آنها کمتر از حد معینی باشد، به آنها پلیت برگ یا فویل گفته می‌شود که اصطلاحاً برای پوشش‌ها یا لایه‌های فلزی با ضخامت‌های نسبتاً کم به کار می‌رود. اما اگر ضخامت آنها بیشتر باشد، با عنوان پلیت سازه‌ای یا فلزی شناخته می‌شوند که اغلب در کاربردهایی مانند ساخت سازه‌های ساختمانی، تجهیزات صنعتی، و قطعات سازه‌های فلزی بزرگ استفاده می‌شوند.
انواع پلیت
پلیت‌ها گوناگونی از نظر نوع و مشخصات دارند و از هرکدام می‌توان برای کاربردهای خاصی بهره‌برد. انواع پلیت شامل:
1. پلیت دیازو
2. پلیت فتوپلیمر
3. پلیت هالید نقره
4. پلیت پلی‌استر
5. پلیت تین‌پلیت
پلیت دیازو
این پلیت‌ها با یک لایه نازک از فلز آلی و حلال پوشیده شده‌اند و به طور کلی معمولاً مدت زمان مصرف آنها محدود است. به طور معمول، از این محصولات می‌توان در حدود یک سال استفاده کرد. کاربردهای اصلی این پلیت‌ها در تیراژهای چاپی با تعداد 150000 نسخه می‌باشد. لایه‌ای که حساس به نور است، شامل یک ترکیب شیمیایی است که در تماس با نور تغییر می‌کند.
برای ساخت پلیت دیازو، ابتدا روی ورق فلزی یا پلاستیکی یک لایه حساس به نور اعمال می‌شود. سپس این پلیت به نور خورشید یا منابع نور دیگری معرض می‌شود. این نور باعث تغییر در لایه حساس به نور می‌شود، به‌طوری‌که مناطقی که نور به آنها می‌رسد، تغییر می‌کنند، اما مناطقی که در سایه هستند، تغییری نمی‌کنند.
پلیت فتوپلیمر
این محصول در واقع به شدت شبیه به پلیت‌های قبلی است، با این تفاوت که دارای ماندگاری بسیار بیشتری می‌باشد. فتوپلیمر دارای مقاومت بسیار بالا در برابر ساییدگی است و به راحتی می‌توان از آن برای تیراژهای چاپی با حداکثر تعداد 250000 نسخه استفاده کرد.
پلیت فتوپلیمر، یکی از انواع پلیت‌های چاپی است که در فرآیندهای چاپ افست، لترپرس و فلکسوگرافی به کار می‌رود. این نوع پلیت از یک لایه حساس به نور تشکیل شده است که بر روی یک ورق فلزی یا پلاستیکی قرار می‌گیرد. این لایه حساس به نور، شامل یک ترکیب پلیمری است که تحت تأثیر نور، تغییراتی را تجربه می‌کند.
پلیت هالید نقره
استفاده اصلی این محصول بیشتر در زمینه عکاسی و تولید کاغذ عکاسی مشاهده می‌شود. پلیت هالید نقره دارای لایه‌ای حساس به نور است که در فرآیند تولید، نقره‌هایی را تشکیل می‌دهد که می‌توان آنها را بازیافت کرد. این نوع پلیت، برای چاپ افست در رنگ‌های سیاه و سفید و همچنین رنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقایسه با سایر انواع پلیت‌ها نشان می‌دهد که پلیت هالید نقره اغلب در ارائه کیفیت چاپ، عملکرد بهتری دارد.
پلیت پلی استر
این محصول در واقع با پلیت هالید نقره تفاوت زیادی ندارد و می‌توان از آن برای چاپ‌های تک‌رنگ استفاده کرد. پلیت پلی‌استر نیز برای چاپ افست در رنگ‌های سیاه و سفید و رنگی به‌کار می‌رود. یکی از ویژگی‌های مهم این پلیت، ماندگاری بیشتر آن نسبت به پلیت‌های دیگر مانند پلیت فتوپلیمر است. این امر این پلیت را برای چاپ تیراژهای بالا بسیار مناسب می‌کند.
تین پلیت
تین پلیت یا ورق قلع اندود، از جنس ورق فولادی ساخته شده است که با استفاده از روش رسوب الکترولیتی، روی دو طرف آن یک لایه از عنصر قلع پوشانده شده است. این نوع ورق به دلیل ظاهر زیبا، مقاومت بالا در برابر خوردگی و همچنین قابلیت لحیم‌کاری بالایی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ورق تین پلیت، در رده‌ی ورق‌های سرد قرار می‌گیرد و با تنوع زیاد در ضخامت، پوشش سطح و کیفیت تولید و عرضه می‌شود.
تین پلیت‌ها از ورق فولادی یا فولاد آلیاژی که با یک لایه قلع پوشیده شده‌اند، ساخته می‌شوند. این نوع ورق به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و قابلیت لحیم‌کاری، به عنوان یک جایگزین مناسب برای مواد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از تین پلیت‌ها به منظور ساخت و بسته‌بندی قوطی‌های کنسرو، قوطی‌های چای، و همچنین قوطی‌های مواد غذایی و سایر محصولات پخته و غیرپخته استفاده می‌شود.
ویژگی‌های متنوع انواع پلیت‌ها به شرح جدول زیر است:
| ویژگی | پلی‌استر | هالید نقره | فتوپلیمر | پلیت دیازو | تین پلیت |
|---|---|---|---|---|---|
| جنس | پلاستیک | پلاستیک | پلاستیک | کاغذ | فلز |
| حساسیت | متوسط | بالا | متوسط | بالا | متوسط |
| دوام | بالا | متوسط | متوسط | کم | بالا |
| سرعت | کند | کند | سریع | سریع | سریع |
| هزینه | متوسط | گران | متوسط | ارزان | گران |
| کاربرد | چاپ عکس، عکاسی تبلیغاتی، عکاسی صنعتی | چاپ عکس، عکاسی صنعتی، عکاسی پزشکی | چاپ عکس، عکاسی هنری، عکاسی پزشکی | چاپ عکس، عکاسی تبلیغاتی، عکاسی صنعتی | چاپ عکس، عکاسی صنعتی، عکاسی پزشکی |
واحد اندازه گیری ضخامت پلیت
در بیشتر نقاط جهان، استاندارد استفاده شده برای اندازه‌گیری ضخامت پلیت، واحد متریک یعنی میلی‌متر (mm) است. با این حال، در ایالات متحده آمریکا، به علاوه از واحد سنتی اینچ (in) نیز استفاده می‌شود که به خاطر محدودیت‌های فنی و تاریخی می‌باشد.
ضخامت پلیت‌ها معمولاً در محدوده از 0.3 میلی‌متر تا 20 میلی‌متر متغیر است. این محدوده ضخامتی بسته به نوع استفاده و نیازهای کاربردی مختلف ممکن است متفاوت باشد. پلیت‌هایی که ضخامت آنها کمتر از 0.3 میلی‌متر است، معمولاً به عنوان فویل شناخته می‌شوند، زیرا این نوع پلیت‌ها به دلیل ضخامت کمتر، از عموماً انعطاف پذیری بیشتری برخوردارند و برای برخی کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سوی دیگر، پلیت‌هایی که ضخامت آنها بیشتر از 20 میلی‌متر است، معمولاً به عنوان ورق فولادی شناخته می‌شوند؛ زیرا این پلیت‌ها با توجه به ضخامت بیشتر، برای کاربردهایی که نیاز به استحکام و سختی بیشتری دارند، مناسب‌تر هستند.
در برخی موارد، برای اندازه‌گیری ضخامت پلیت‌ها از واحد اندازه‌گیری دیگری نیز استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در صنعت چاپ، ضخامت پلیت‌های چاپی با استفاده از واحد اندازه‌گیری سنتی بریتانیا (pt) مورد بررسی قرار می‌گیرد. این انتخاب واحد اندازه‌گیری ویژه برای صنعت چاپ به دلیل استاندارد موجود در این حوزه و نیاز به دقت بیشتر در اندازه‌گیری ضخامت پلیت‌ها انجام می‌شود.
در این مقاله به یکی از پرتکرارترین سوالات کاربران، به عنوان اینکه پلیت چیست، پرداختیم. همان‌طور که ذکر شد، کاربرد اصلی پلیت به‌عنوان صفحه‌ستون در اسکلت سازه‌هاست، اما این محصول در بسیاری از صنایع مانند صنعت کشاورزی، نفت و گاز، کشتی‌رانی، هوا و فضا و … نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلیل این گستردگی استفاده از پلیت در این صنایع مختلف، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد آن است که علاوه بر سبکی و مقاومت، از جمله خصوصیاتی چون انعطاف‌پذیری، پایداری در برابر شرایط محیطی مختلف و همچنین قابلیت بازیافت، می‌باشد. به همین دلیل، نظرات، تجربیات و اطلاعات شما در این زمینه ارزشمند است و ما منتظر شنیدن آنها هستیم.
پیشنهاد سایت : مقاومت لوله بیشتر است یا قوطی؟
